Being an Islander_ Ντοκιμαντέρ για τη νησιωτοκότητας στο Αιγαίο

Ένα ντοκιμαντέρ που πραγματεύεται τις ιδέες της νησιωτικότητας, της κινητικότητας και της διαχρονικής ανθρώπινης παρουσίας στο Αιγαίο

Το κυκλαδίτικο νησί της Σίφνου επιλέχθηκε ως «ερευνητικό μοντέλο», για να διευκρινιστεί, από ανθρωπολογική άποψη, τι καθορίζει τις νησιωτικές ταυτότητες στην Ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή όπου διασταυρώνονται η ευρωπαϊκή, η ασιατική και η αφρικανική βιογεωγραφική ιστορία και εξέλιξη.

Αυτή η ταινία οπτικής ανθρωπολογίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ευρύτερου ερευνητικού έργου « Being an Islander »: Art and Identity of the Larger Mediterranean Islands (2500 BCE-300 CE) (2019-2023) που κορυφώνεται με μια μεγάλη έκθεση που εγκαινιάζεται στις 21 Φεβρουαρίου 2023- 4 Ιουνίου 2023 στο Fitzwilliam Museum/University of Cambridge, UK. Δημιουργήθηκε από την Δρ. Α. Χριστοφιλοπούλου, Επιμελήτρια Ελληνικών, Κυπριακών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων στο Μουσείο Fitzwilliam, Cambridge, και τον Δρ. Δημήτριο Μπούρα, κοινωνικό ανθρωπολόγο ερευνητή και σκηνοθέτη

Η παραγωγή του ντοκιμαντέρ είναι μια δημιουργική και οργανική έκβαση του έργου, τόσο σε επίπεδο έρευνας όσο και σε επίπεδο συμμετοχής του κοινού. Τα μουσεία σπάνια συνεχίζουν να δημιουργούν ντοκιμαντέρ και όταν το κάνουν είναι συνήθως μονοθέμα και ασχολούνται με την προώθηση μιας συγκεκριμένης έκθεσης.
Αυτό το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται τις ιδέες της νησιωτικότητας, της κινητικότητας και της διαχρονικής ανθρώπινης παρουσίας στο Αιγαίο , χρησιμοποιώντας ως μελέτη περίπτωσης το νησί της Σίφνου. Χρησιμοποιεί μεθοδολογία από τους τομείς της οπτικής ανθρωπολογίας, της εμπειρικής αρχαιολογίας και της αρχαιολογίας των αισθήσεων, καθώς και εθνογραφική διερεύνηση στον τομέα των νησιωτικών μελετών.

Το ντοκιμαντέρ « Being an Islander » προβλήθηκε για πρώτη φορά την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Σίφνου «Μαριάνθη Σίμου».

Το ντοκιμαντέρ επιδιώκει να κάνει ορατή τη σύνθεση των πολύπλευρων δυνάμεων που συνέβαλαν στην ποικιλομορφία και τα πολλαπλά επίπεδα μνήμης αυτού του ανθρώπινου οικοσυστήματος. Το έργο επιχειρεί να διαπεράσει τις παγωμένες, μονοθεματικές εικόνες μιας νοσταλγικής (τουριστικής) Μεσογείου και να δώσει χώρο στις αφηγήσεις των κατοίκων της. Η πολυφωνία των νησιωτών μας θυμίζει ότι το Αιγαίο δεν είναι απλώς ένα γραφικό καταφύγιο, τα νησιά δεν αποτελούν νεφελοκοκκυγία, δεν περιγράφουν μια αφαίρεση του «κοινωνικού». Ένα μωσαϊκό διαφορετικών φωνών μας καλεί να ξεδιπλώσουμε μαζί τους τη συνύπαρξη αντιθέσεων και συγκλίσεων, τη συμβίωση διαφορών και ομοιοτήτων, υπενθυμίζοντας την αξία των δεσμών.


Τα γυρίσματα διήρκεσαν ενάμιση ολόκληρο χρόνο με την ενεργή συμμετοχή είκοσι έξι κατοίκων καθώς και ακαδημαϊκών συνεργατών, μεταδιδακτορικών ερευνητών και τεχνικών συμβούλων, που μαζί απάντησαν στις ίδιες ερωτήσεις: «Τι σημαίνει να είσαι νησιώτης;» , «Τι ρόλο παίζει το φυσικό περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι του νησιού στη διαμόρφωση της νησιωτικής ζωής και πολιτισμού;», «Πόσο σημαντική είναι η άυλη κληρονομιά στο νησί και πώς εκδηλώνεται στη ζωή των κατοίκων;»

Αυτή η διαπλοκή και η ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και τρόπων ζωής και αντιμετώπισης των δυσκολιών, μεταξύ ερευνητών και μελών της κοινότητας, επέτρεψε τη φυσική τους αλληλεπίδραση, τη συμμετοχή των μελών της κοινότητας στους ερευνητικούς στόχους του έργου διαμορφώνοντας τα αποτελέσματα του ντοκιμαντέρ. Τα μέλη της νησιωτικής κοινότητας δεν είναι απλώς συνεντευξιαζόμενοι, όπως στην προηγούμενη πρακτική τεκμηρίωσης, αλλά είναι ισότιμοι ερωτηθέντες και επηρεάζουν τα ερευνητικά θέματα, καθιστώντας έτσι το ντοκιμαντέρ άσκηση κοινοτικής συμμετοχής, συν-δημιουργίας και δέσμευσης εκτός των ορίων της παραδοσιακής ακαδημαϊκής κοινότητας.

Το ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε με τη γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος , καθώς και με την ευγενική άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Σίφνου Κυκλάδων .

Την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ υποστηρίζει η ZANTE FERRIES ANMEZ , η οποία στήριξε και τα γυρίσματα στη Σίφνο παρέχοντας δωρεάν εισιτήρια για τη μεταφορά του πληρώματος και του εξοπλισμού.

Η νησιωτικότητα ως κοινωνική κατασκευή και μορφή κοινωνικής και πολιτισμικής ταυτότητας. Τι σημαίνει να ζεις σε έναν τουριστικό «παράδεισο» 365 μέρες το χρόνο;
Ένα ταξίδι στο χρόνο, το χώρο και τις ανθρώπινες ψυχές - αυτές των νησιωτών. Μέσα από τις αφηγήσεις των κατοίκων, ένα μωσαϊκό διαφορετικών φωνών διαπερνά τις μονοθεματικές εικόνες μιας νοσταλγικής Μεσογείου, καλώντας μας να ξεδιπλώσουμε τη συνύπαρξη αντιθέσεων και συγκλίσεων, τη συμβίωση των διαφορών, υπενθυμίζοντας την αξία των ανθρώπινων δεσμών.

Το να είσαι νησιώτης
Μπορεί να είναι μοίρα, επιλογή
ή απλή τύχη.
Ανάγκη.
Και είναι τόσο ρομαντικό όταν το κοιτάζει κανείς από μακριά.
Τι σημαίνει όμως πραγματικά;
Ένα κομμάτι γης, που επιπλέει στη θάλασσα για εκατομμύρια χρόνια.
Μια κληρονομιά τόσο βαθιά και ριζωμένη και ταυτόχρονα τόσο εύθραυστη, που χρειάζεται συνεχή φροντίδα και προστασία.
Μια επιμονή που αψηφά τις συνθήκες, τις άσχημες καιρικές συνθήκες, τις ελλείψεις και τις ελλείψεις.
Μια πειθαρχία που εξισορροπεί την ακραία ελαφρότητα και ευδαιμονία του καλοκαιριού με το σκοτάδι και τη μοναξιά του χειμώνα.
Μια οξυδέρκεια να γνωρίζεις τι είναι καλή ανάπτυξη και τι απειλή.
Το να είσαι νησιώτης είναι να είσαι φρουρός.
Του παρελθόντος,
του παρόντος,
των συνόρων,
απτών και άυλων, εξίσου.
_________________________________
• Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης TiDF25. Μάρτιος 2023. Βραβείο Κοινού Fischer.
• Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου Ινδίας. Καλκούτα, Ινδία Μάιος 2023. Καλύτερο ντοκιμαντέρ.
• PRISMA Rome Independent Film Awards. Μάιος 2023, υποψήφιος για το καλύτερο Doc μεγάλου μήκους.
• Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Boden. Boden, Σουηδία. Μάιος 2023. Επίσημη Επιλογή.
• Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πόλης της ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ. Μάιος 2023.Φιναλίστ.
• Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Λονδίνου. Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο. Μάιος 2023. Φιναλίστ.
• Φεστιβάλ Μικρών Νησιών. Αύγουστος 2023. Τιμητική Επιλογή.
_________________________________
Σκηνοθεσία: Δημήτριος Μπούρας
DOP: Ορέστης Σεφέρογλου
Επιμέλεια: Μάνος Μακρυγιαννάκης
Πρωτότυπη Μουσική: Κώστας Γρούντας
Εταιρία παραγωγής: ArkLab Limited

ΠΗΓΕΣ: vimeo.com, travel.gr, https://islander.fitzmuseum.cam.ac.uk/