Νερά , Πηγές , Υγρότοποι της Σαμοθράκης -Wings of Samothraki Nτοκιμαντέρ

Η Σαμοθράκη είναι πλούσια σε νερά, εκατοντάδες μικρά ρυάκια και ποταμάκια, με γάργαρα νερά που έρχονται από το όρος Σάος και κυλούν ορμητικά προς την θάλασσα. Πλήθος πηγών, οι οποίες, κατεβαίνοντας ακτινωτά από το βουνό, σχηματίζουν κλιμακωτά καταρράκτες και τις περίφημες «βάθρες», δηλαδή φυσικές πισίνες μέσα στα ανοιχτόχρωμα βράχια. Φημισμένες είναι οι βάθρες του ποταμού Τσιβδογιάννη, κοντά στα Θερμά, από όπου ξεκινά και η ανάβαση στο όρος Φεγγάρι.

Τα μικρά και μεγάλα ρυάκια σχηματίζουν επίσης πολλούς καταρράκτες, το μεγαλύτερο ρέμα του νησιού είναι ο "Φονιάς" με ψηλότερο καταρράκτη του την "Κλείδωση" ύψους 35 μέτρων. Άλλοι καταρράκτες είναι: της "Κακιάς Πλάκας", της "Καρυάς" κ.α. Όμορφους καταρράκτες προσφέρουν ακόμη και τα ρυάκια του Ξηροποτάμου, του Καραγιαννάκη, ο Κρεμαστός, το Γυάλι, ο Άγκιστρος, της Πλατιάς και του Αράπη. Οι θερμές θειούχες ιαματικές πηγές, κατακλύζονταν για λουτροθεραπεία τα καλοκαίρια απ' τα βυζαντινά τουλάχιστον χρόνια και βρίσκονται στο βόρειο μέρος του νησιού στο χωριό Θερμα.

Κατά μήκος της βόρειας ακτής αλλά και της νότιας σχηματίζονται πολλοί παράκτιοι εποχιακοί υγρότοποι, πολύτιμοι σταθμοί για την μετανάστευση πουλιών όπως οι πελαργοί Coconia ciconia, σταχτοτσικνιάδες Ardea cinerea, καλαμοκανάδες Himantopus himantopus, στρειδοφάγοι Haematopus ostralegus και πολλά άλλα είδη. Εδώ τα μεταναστευτικά πουλιά σταματούν σε μικρές ομάδες για να ξεκουραστούν και να τραφούν πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους. Τον χειμώνα οι μικροί υγρότοποι φιλοξενούν νερόκοτες, φαλαρίδες, αφρόπαπιες, βουτόπαπιες και βουβόκυκνους. Γύρω από το νερό συγκεντρώνονται λιβελλούλες, νεροχελώνες και ζάμπες. 

Ο πιο χαρακτηριστικός τέτοιος υγρότοπος είναι η Βδελολίμνη που σχηματίζεται στις εκβολές του Φονιά. Είναι μια ρηχή λίμνη δίπλα στην θάλασσα που καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος της από δάσος σκλήθρου Alnus glutinosa, είδος που σπάνια βρίσκει κανείς στα νησιά του Αιγαίου. Ενδιαφέρον για τους παρατηρητές πουλιών έχει και η Λιμνοθάλασσα του Αγ. Αντρέα κοντά στην Καμαριώτισσα. Στα παρόχθια δάση αν κάποιος είναι τυχερός μπορεί να παρατηρήσει την αλκυόνη Αlcedo atthis, το σαϊνι Accipiter brevipes, αλλά σίγουρα ακόμα και οι λιγότερο παρατηρητικοί θα προσέξουν τους δενδρογέρακες Falco subbutueo που σχίζουν τον αέρα κάθε απόγευμα καθώς κυνηγούν.

Το νησί χαρακτηρίζεται για την αφθονία των επιφανειακών υδάτων που το χειμώνα κατεβαίνουν ορμητικά από τα χειμαρρικά ρέματα προς τη θάλασσα, ενώ το καλοκαίρι κατεβαίνουν ήπια, δημιουργώντας μικρούς και μεγάλους καταρράκτες στα απότομα σημεία των κοιτών που χύνονται σε μικρές και μεγάλες λίμνες που σχηματίζονται στις πολυάριθμες λεκάνες των κοιτών. Η συνολική έκταση που καταλαμβάνουν τα επιφανειακά νερά ανέρχεται στο 2,8 % της συνολικής έκτασης του νησιού.

Οι σημαντικότεροι υγρότοποι της Σαμοθράκης από τη βάση δεδομένων του Υγροτοπίου  , είναι το εργαλείο διαχείρισης των νησιώτικων υγροτόπων του WWF Ελλάς .




SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου

Η εκβολή του χειμάρρου Βάτου δεν είναι προσβάσιμη με δρόμο από τη στεριά. Προσεγγίζεται μόνο με σκάφος και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 17 χλμ. μακριά από το λιμάνι Καμαριώτισσα της νήσου Σαμοθράκη. Όλος ο ποταμός είχε περιληφθεί στην απογραφή του ΕΚΒΥ με κωδικό GR111011000 φαίνεται ότι υπάρχει απλώς η εκβολή ενός χειμάρρου στη θάλασσα, χωρίς καθόλου υγροτοπική βλάστηση, σε πετρώδη και βοτσαλώδη χαλαρά υποστρώματα. Ανάμεσα στο χαλαρό υπόστρωμα κάποιες φορές σε κοιλότητες φαίνεται επιφανειακό νερό, κυρίως θαλασσινό αλλά που δεν αποκλείεται να περιέχει και εκφορτίσεις υπόγειων νερών. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) ενώ προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012).

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά

Ο ρύακας Φονιάς και η εκβολή του βρίσκονται 11,3 χλμ.Α-ΒΑ της Χώρας στη νήσο Σαμοθράκη. Πρόκειται στην ουσία για δύο εκβολές σε απόσταση μερικών μέτρων η μια από την άλλη καθώς ο ρύακας αυτός που είναι μόνιμης ροής, χωρίζεται σε δυο λίγο πριν από την εκβολή του. Και οι δυο εκβολές έχουν ελάχιστη καθαρά υγροτοπική βλάστηση σε χαλικώδες υπόστρωμα. Η παρόχθια ζώνη είναι κατάφυτη με πλατάνια Platanus orientalis και φτέρες Pteridium aquilinum. Είναι στα όρια αυτού που εννοούμε ως υγρότοπο στην παρούσα απογραφή. Οι κύριοι τύποι οικότοπων είναι ο 92C0-Δάση πλατάνου της Ανατολής (Platanion orientalis) και 91Ε0* - Υπολειμματικά αλλουβιακά δάση (Αlnion glutinoso-incanae). Η αξία του υγρότοπου είναι κυρίως ως ενδιαίτημα άγριων ζώων και φυτών και υδρευτική για το πότισμα κτηνοτροφικών ζώων. Η κύρια δραστηριότητα στον υγρότοπο είναι το πότισμα και το στάλισμα κτηνοτροφικών ζώων ενώ στη λεκάνη απορροής του που καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά από φυσική δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση είναι επίσης η βόσκηση μικρών κτηνοτροφικών ζώων. Ανάντη της εκβολής υπάρχει οργανωμένος χώρος αναψυχής και κατά μήκος του ρύακα περιπατητική διαδρομή. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR1110004), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) ενώ προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Επιπλέον τμήμα του βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου Φονιά (ΦΕΚ 355/Β/1994). (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 6/2005. Απογραφέας:Γ. Κατσαδωράκης).

SAT003 - Λιμνοθάλασσα Αγίου Ανδρέα

Η λιμνοθάλασσα Αγίου Αντρέα βρίσκεται περίπου 1,8 χλμ. δυτικά - νοτιοδυτικά της Καμαριώτισσας, του Δήμου Σαμοθράκης. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Οι ντόπιοι την ονομάζουν "το (ν)ταλιάνι". Είναι φυσικός υγρότοπος που δημιουργήθηκε στο παρελθόν με τη δημιουργία αναχώματος από βότσαλα περιμετρικά φυσικής κοιλότητας και απέκτησε χαρακτηριστικά λιμνοθάλασσας. Αργότερα το φυσικό ανάχωμα ενισχύθηκε με επιπλέον υλικό. Πρόκειται για οικότοπο προτεραιότητας 1150* - Παράκτιες λιμνοθάλασσες της 92/43. Είναι δημόσια έκταση που εκμισθωνόταν από τη νομαρχία σε συνεταιρισμό αλιέων μέχρι το 1990. Παλιότερα είχε δυο μπούκες - διαύλους επικοινωνίας με τη θάλασσα - εκ των οποίων η βόρεια έκλεινε περιοδικά από βότσαλα που μετέφεραν τα κύματα. Σήμερα η επικοινωνία της με τη θάλασσα μέσω διαύλου έχει πλέον μπλοκαριστεί από όγκους αδρανών υλικών και βότσαλων, συσσωρευμένων από τον ισχυρό κυματισμό λόγω βοριάδων. Στα νότια όρια υπάρχουν ενδείξεις ότι εισέρχονται γλυκά νερά από τον υπόγειο υδροφορέα. Δεν έχει πια αλιευτική δραστηριότητα όπως στο παρελθόν και πιθανώς δεν υπάρχουν πια ψάρια μια και δεν έχει άμεση επικοινωνία με τη θάλασσα. Δεν γίνεται καμιά δραστηριότητα στον υγρότοπο ενώ η λεκάνη απορροής καλύπτεται από εκτατικές καλλιέργειες δημητριακών, βοσκότοπους και αραιότατη δόμηση και δρόμους. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). Απειλείται από την εγκατάλειψη και τις παράνομες αποθέσεις μπάζων και απορριμμάτων αλλά και τη διάνοιξη δρόμων. [Επίσκεψη για την απογραφή: Γ.Κατσαδωράκης 6/2005].

SAT005 - Ανώνυμο έλος

Ο υγρότοπος βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από τη Βδελολίμνη και 3,3 χιλιόμετρα δυτικά από τα Θέρμα, στη Σαμοθράκη. Πρόκειται για ένα παράκτιο εποχικό έλος έκτασης 15 περίπου στρεμμάτων που δέχεται τα νερά από την λεκάνη απορροής και πιθανόν από τους υπόγειους υδροφορείς. Τους θερινούς μήνες στεγνώνει τελείως. Στην περιοχή κοντά στο έλος υπάρχουν μερικά σπίτια και λίγες καλλιέργειες. Ο υγρότοπος δεν απογράφτηκε επί τόπου και τα στοιχεία αφορούν μακροσκοπικά δεδομένα από δορυφορικές εικόνες. Το έλος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR1110004) και Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012).

SAT006 - Λιμνοθάλασσα Ανώνυμη

Η Ανώνυμη λιμνοθάλασσα βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρα δυτικά - νοτιοδυτικά από την Καμαριώτισσα. Πρόκειται για ένα παράκτιο αλμυρό λιμνίο που τους καλοκαιρινούς μήνες ξεραίνεται. Στο παρελθόν διατηρούσε μεγαλύτερη έκταση, ίσως συνδεόταν και με την γειτονική λιμνοθάλασσα του Αγίου Ανδρέα (SAT003), ωστόσο ο παραλιακός δρόμος που οδηγεί στο ακρωτήρι και συνεχόμενες επιχώσεις, έχουν μειώσει τουλάχιστον στο μισό την περιοχή που κατακλύζεται με νερό. Παλαιότερα ίσως είχε χαρακτηριστικά λιμνοθάλασσας, μετά τις επεμβάσεις όμως περισσότερο χαρακτηρίζεται ως ένα παράκτιο έλος (τύπος Ramsar H) χωρίς εμφανή επικοινωνία με τη θάλασσα (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Απαντάται ο οικότοπος 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) αλλά σε πολύ μικρή έκταση. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Γ.Κατσαδωράκης 6/2005].

 

SAT007 - Έλος Παλαιάπολης

Το έλος Παλαιάπολης βρίσκεται 6,3 χλμ. Α-ΒΑ του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Πρόκειται για έλος που σχηματίζεται κάτω από ένα μεγάλο βράχο όπου βρίσκονται τα ερείπια ενός από τους πύργους των Gattelusi, και περιλαμβάνεται στον εκεί αρχαιολογικό χώρο. Η τροφοδοσία με νερό γίνεται από υπόγειες εκφορτίσεις (καρστική πηγή). Τα νερά λιμνάζουν σε μια κοιλότητα που σχηματίστηκε από τότε που ο δημόσιος δρόμος έκοψε τον υγρότοπο στα δύο, στη συνέχεια ρέουν κάτω από το δρόμο και χύνονται στη θάλασσα με τη μορφή μικρού ρύακα, όπως γινόταν παλιά πριν από την κατάτμηση του υγρότοπου από το δρόμο και καταλήγουν σε μικρούς αλμυρόβαλτους σχεδόν στο επίπεδο της θάλασσας. Το έλος είναι κατάφυτο από υγρολιβαδική βλάστηση όπου κυριαρχούν οι λυγαριές Vitex agnus castus και λίγα Juncus sp. και πυκνή χερσαία βλάστηση (Inula, Urtica , κλπ) μια και η περιοχή δεν βόσκεται από κατσίκες όπως όλες οι διπλανές της. Η λεκάνη απορροής του υγρότοπου καλύπτεται από φυσική δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση που κυρίως χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος. Ο υγρότοπος δυστυχώς υποβαθμίστηκε όταν χωρίστηκε στα δυο από τη διάνοιξη του δρόμου αλλά σήμερα στην κατάσταση που είναι δεν φαίνεται να κινδυνεύει με περαιτέρω υποβάθμιση. Όλη η Αρχαιολογική περιοχή Παλαιάπολης (ΦΕΚ 527/Β/1967) περιλαμβάνεται σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας (GR1110012) ενώ ο υγρότοπος προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 6/2005. Απογραφέας: Γ. Κατσαδωράκης).

 

SAT008 - Έλος Φονιά

Το Έλος Φονιά βρίσκεται ανατολικά του Πύργου Φονιά περίπου 300 μέτρα σε ευθεία απόσταση από την εκβολή του ρύακα Φονιά (SAT002) και 11,3 χλμ. Α-ΒΑ της Χώρας στη νήσο Σαμοθράκη . Είναι παράκτιο έλος που τροφοδοτείται με γλυκά νερά υπογείως, ενώ την άνοιξη παρατηρείται και μικρή επιφανειακή ροή. Για μεγάλο μέρος του έτους πρακτικά στεγνώνει, αλλά διατηρεί τμήματα κορεσμένα με νερό. Είναι κατάφυτο με Juncus, Carex και λυγαριές Vitex agnus-castus, ενώ υπάρχουν και μικρές επιφάνειες με καλάμια Phragmites australis και ψαθιά Typha sp. Η λεκάνη απορροής του αποτελεί τμήμα της διπλανής λεκάνης του ρύακα Φονιά. Η άσφαλτος του βόρειου οδικού άξονα του νησιού έχει καλύψει ένα τμήμα του. Οι κύριοι οικότοποι είναι: 1410-Μεσογειακά αλίπεδα, 2260 - Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων Cisto-Lavenduletalia και 72Β0-Κοινωνίες των υψηλών βούρλων. Η κύρια δραστηριότητα στον υγρότοπο είναι η βόσκηση ενώ στη λεκάνη απορροής του που καλύπτεται από φυσική δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση είναι επίσης η βόσκηση μικρών κτηνοτροφικών ζώων. Στον υγρότοπο ζει ένας μεγάλος πληθυσμός γραμμωτών νεροχελωνών Mauremys rivulata καθώς και βατράχια Pelophylax sp. Απαντώνται επίσης κάποια μεταναστευτικά υδρόβια πουλιά. Οι αξίες του σχετίζονται με την εκφόρτιση των υπόγειων νερών, την υποστήριξη τροφικών αλυσίδων και την τροφοληπτική (βόσκηση). Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR1110004), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) ενώ προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 6/2005. Απογραφέας: Γ. Κατσαδωράκης).

SAT009 - Εκβολή ρύακα Κατσαμπά

Η εκβολή Κατσαμπά βρίσκεται 3,4 χλμ Α-ΒΑ της Καμαριώτισσας στη νήσο Σαμοθράκη. Πρόκειται για την μικρή εκβολή του χειμάρρου Κατσαμπά, ενός ρύακα περιοδικής ροής που ενώνεται με τη θάλασσα χωρίς να πλαταίνει σημαντικά η κοίτη του, σε μια στενή βοτσαλώδη παραλία στο βόρειο τμήμα του νησιού. Τροφοδοτείται με επιφανειακά νερά του ρύακα και υπόγειες εκφορτίσεις. Διατηρεί για λίγους μήνες την άνοιξη λίγο επιφανειακό νερό σε μια μικρή κοιλότητα πολύ κοντά στη θάλασσα. Ο κύριος οικότοπος είναι ο 72Α0-καλαμώνες κυρίως με Phragmites australis ενώ ανάντη υπάρχoυν λίγα πλατάνια Platanus orientalis και λυγαριές Vitex agnus-castus. Η σημασία του περιορίζεται στην εκφόρτιση των υπόγειων νερών και ως ενδιαίτημα άγριων ζώων και φυτών. Δεν συμβαίνουν ανθρώπινες δραστηριότητες στον υγρότοπο, πλην λίγης βόσκησης, ενώ η λεκάνη απορροής του κυριαρχείται από φυσική δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση και εκτατικές-ξηρικές καλλιέργειες δημητριακών. Όσο υπάρχουν επιφανειακά νερά παρατηρούνται ψάρια, προφανώς θαλασσινά που έχουν παγιδευτεί, πολλά κολεόπτερα Gyrinidae, πολλά Ανισόπτερα Οδοντόγναθα, γραμμωτές νεροχελώνες Mauremys rivulata και βατράχια Pelophylax sp. Τμήμα της εκβολής περιλαμβάνεται σε Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 841/Β/2001), ενώ στο σύνολό της προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Δεν φαίνεται να απειλείται από κάποιο κίνδυνο, ούτε από περαιτέρω δόμηση αν και βρίσκεται δίπλα σε μια κατοικία. (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 6/2005. Απογραφέας: Γ. Κατσαδωράκης)

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή)

H λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) βρίσκεται περίπου 2 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για μια λιμνοθάλασσα στη διεργασία της δημιουργίας της, αλλά μάλλον θα έπρεπε να ονομάζεται έλος Κουφκή. Υπάρχει δυσκολία στο να χαρακτηριστεί ο τύπος υγρότοπου. Πρόκειται για σημείο εκφόρτισης υπόγειου υδροφορέα σε μια παραλιακή κατωφέρεια η οποία μετατράπηκε σε κοιλότητα όταν δημιουργήθηκε από τη μεριά της θάλασσας και από τον ισχυρό κυματισμό των νοτιάδων ένα ανάχωμα από βότσαλα. Η παραλία αυτή χρησιμοποιείται και ως παραλιακός δρόμος πρόσβασης με μικρές ίσως ανθρώπινες παρεμβάσεις. Η ίδια διεργασία δημιούργησε και το γειτονικό νταλιάνι του Αγίου Ανδρέα. Υπόγεια και επιφανειακά νερά από κατακρημνίσματα παγιδεύονται εκεί μέχρι να στεγνώσουν, νωρίς το καλοκαίρι. Λόγω επίδρασης της θάλασσας το νερό είναι υφάλμυρο. Οι κυριαρχούντες οικότοποι είναι οι 3140 - Σκληρά ολιγο-μεσοτροφικά ύδατα με Χαροειδή , 72Α0 - Καλαμώνες και 72Β0 - Κοινωνίες των υψηλών βούρλων. Υπάρχουν μικρές εκτάσεις με καλαμώνες από Schoenoplectus littoralis και Phragmites australis αλλά και αρκετά υφυδατικά Ruppia maritima και Chara sp. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινόπωρου σταθμεύουν εδώ αρκετά μεταναστευτικά είδη πτηνών κυρίως χαραδριόμορφα. Το χειμώνα λαμβάνει χώρα κυνήγι. Στη λεκάνη απορροής κυριαρχούν οι καλλιέργειες ξηρικών δημητριακών, έτσι ο υγρότοπος μάλλον ρυπαίνεται από μη σημειακή γεωργική ρύπανση κυρίως από λιπάσματα. Βρίσκεται εντός των ορίων της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και εντός Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). Απειλείται από τυχόν πρωτοβουλίες για πλήρες μπάζωμά του, από την κυκλοφορία εκτός δρόμου οχημάτων στα εδάφη του το καλοκαίρι και από υπερφόρτωση των εδαφών με θρεπτικές ουσίες από τις ανάντη καλλιέργειες. [Επίσκεψη για την απογραφή: Γ.Κατσαδωράκης 5/2008].

SAT011 - Στου()Mάρη ή έλος Φυλάκιου

Το έλος Στου()Μάρη ή έλος Φυλάκιου βρίσκεται στην περιοχή Στου()Μάρη, 8,1 χλμ. Α-ΒΑ της Χώρας στη βόρεια ακτή της Σαμοθράκης. Είναι εποχιακό έλος σε μια κοιλότητα που σχηματίστηκε μάλλον φυσικά όταν ο κυματισμός της θάλασσας συσσώρευσε μια λωρίδα από βότσαλα σαν ανάχωμα και απέκοψε μια κοιλότητα που γεμίζει με νερά της βροχής αλλά κυρίως τροφοδοτείται και από αλλουβιακό υδροφορέα. Πρόκειται για υγρότοπο πολύ υψηλής αισθητικής και φυσικότητας, σχεδόν απείραχτο από τον άνθρωπο. Οι βασικές του αξίες είναι ως σημείο εκφόρτισης υπόγειων νερών, για την σταθεροποίηση της ακτογραμμής, για υποστήριξη τροφικών αλυσίδων, ως ενδιαίτημα άγριων ζώων και φυτών και ως σημείο παρουσίας ενδιαφερόντων και σπάνιων μεταναστευτικών πουλιών. Όταν στεγνώνει χρησιμοποιείται για βόσκηση μικρών κτηνοτροφικών ζώων. Οι κύριοι οικότοποι που απαντώνται εδώ είναι οι: 2260-Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων (Cisto-Lavenduletalia), κυρίως με μυρτιές Myrtus communis και λυγαριές Vitex agnus-castus σε εντελώς βοτσαλώδες υπόστρωμα, 3260-Επιπλέουσα βλάστηση υδροχαρών φυτών (βατραχιώδη) με Ranunculus sp. , 72A0-καλαμώνες και 72Β0-Κοινωνίες των υψηλών βούρλων με Bolboschoenus maritimus και ο οικότοπος προτεραιότητας 91Ε0-Υπολλειμματικά αλλουβιακά δάση με δάση κυρίως σκλήθρων Alnus glutinosa. Η λεκάνη απορροής του καλύπεται από φυσική θαμνώδη και δενδρώδη βλάστηση όπου συμβαίνει κυρίως βόσκηση και ελάχιστες εκτατικές καλλιέργειες. Βρίσκεται εντός των ορίων Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 5/2008. Απογραφέας: Γ. Κατσαδωράκης).

SAT012 - Βδελολίμνη

Η Βδελολίμνη βρίσκεται 10,2 χλμ. Α-ΒΑ της Χώρας Σαμοθράκης στη βόρεια παραλία του νησιού σχεδόν δίπλα στην εκβολή του ρέματος Φονιά (SAT002). Πρόκειται για φυσικό υγρότοπο που σχηματίστηκε όταν ο κυματισμός σε συνδυασμό με τα ισχυρά ρεύματα της θάλασσας συσσώρευσαν μια λωρίδα από βότσαλα σαν ανάχωμα και απέκοψαν μια κοιλότητα που γεμίζει με νερά της βροχής και σχεδόν σίγουρα τροφοδοτείται και από εκφορτίσεις του αλλουβιακού υπόγειου υδροφορέα. Μοιάζει πολύ με το έλος Στου Μάρη (SAT011). Το καλοκαίρι στεγνώνει εντελώς. Έχει μεγάλη ποικιλότητα, υψηλή αισθητική αξία και είναι σχεδόν απείραχτος από τον άνθρωπο. Οι βασικές του αξίες είναι ως σημείο εκφόρτισης υπόγειων νερών, για την σταθεροποίηση της ακτογραμμής, για υποστήριξη τροφικών αλυσίδων, ως ενδιαίτημα άγριων ζώων και φυτών και ως σημείο παρουσίας ενδιαφερόντων και σπάνιων μεταναστευτικών πουλιών. Όταν στεγνώνει χρησιμοποιείται για βόσκηση μικρών κτηνοτροφικών ζώων. Οι κύριοι οικότοποι που τον απαρτίζουν είναι: 1260, 2260, 3260, 72Α0, 72Β0, και ο οικότοπος προτεραιότητας 91Ε0. Από τη μεριά της ξηράς περιζώνεται από πυκνό δάσος σκλήθρων και πλατάνων με υπόροφο από φτέρες, ενώ προς τη μεριά της θάλασσας οριοθετείται από μια ζώνη θάμνων με λυγαριές και βούρλα. Υπάρχει έντονη υφυδατική βλάστηση χαροειδών, επιπλέοντα ριζόφυτα όπως Ranunculus spp. και Elatine alsinastrum, υπερυδατική βλάστηση από Scirpus και Typha καθώς και υγρολιβαδική. Η λεκάνη απορροής της καλύπεται από φυσική θαμνώδη και δενδρώδη βλάστηση όπου συμβαίνει κυρίως βόσκηση. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR1110004), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και τμήμα του βρίσκεται εντός Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) ενώ προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Επιπλέον τμήμα του βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου Φονιά (ΦΕΚ 355/Β/1994). (Επιτόπια συλλογή δεδομένων: 6/2005. Απογραφέας:Γ. Κατσαδωράκης).

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου

Η εκβολή Ξηροποτάμου βρίσκεται περίπου 5,4 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από τον οικισμό της Σαμοθράκης. Πρόκειται για έναν εποχικό ρύακα που δέχεται νερό από μια σχετικά μεγάλη λεκάνη απορροής στα νοτιοδυτικά του όρους Σάος, ωστόσο λόγω της κατεύθυνσης η περιοχή δέχεται εμφανώς λιγότερα κατακρημνίσματα από ότι το βόρειο τμήμα του νησιού. Κοντά στην θάλασσα ο χείμαρρος διακλαδίζεται στα δύο, δημιουργώντας μια μη γραμμική εκβολή. Στην κοίτη δεν αναπτύσσεται υγροτοπική βλάστηση ενώ έχουν γίνει και έργα διευθέτησής της. Στην περιοχή υπάρχουν ελαιόδεντρα. Ο υγρότοπος δεν απογράφτηκε επί τόπου και τα στοιχεία αφορούν μακροσκοπικά δεδομένα από δορυφορικές εικόνες και φωτογραφίες στο διαδίκτυο (www.tripinview.com/en/presentation?layer=detailed&datasetId=57606&id=16348). Η εκβολή βρίσκεται εντός των ορίων Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR1110012) και Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 841/Β/2001) ενώ προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012).

Ο σύλλογος “Βιώσιμη Σαμοθράκη” ξεκίνησε από την ανάγκη μιας ομάδας κατοίκων του νησιού να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στο νησί και να αντιμετωπίσει, στο βαθμό του δυνατού, τα έντονα κοινωνικο-οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που υπάρχουν. Σημαίνοντα ρόλο διετέλεσε η γνωριμία με την καθηγήτρια Κοινωνικής Οικολογίας του πανεπιστημίου Alpen Adria της Βιέννης, κ. Marina Fischer-Kowalski, η οποία επισκέπτεται τη Σαμοθράκη ανελλιπώς τα τελευταία 30 χρόνια, και έχει αφιερώσει πολύ σημαντικό κομμάτι της επιστημονικής έρευνάς της στο νησί. Η επαφή με τα επιστημονικά δεδομένα που έχουν συλλεχθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς και οι προσπάθειές της να εντάξει το νησί, σε συνεργασία με τον Δήμο, στο δίκτυο “Άνθρωπος και Βιόσφαιρα” της UNESCO, κατέστησαν αναγκαία τη δημιουργία ενός συνδετικού κρίκου ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και την τοπική κοινωνία. Στόχος του συλλόγου είναι η δημιουργία μιας αμφίδρομης σχέσης όπου οι κάτοικοι του νησιού θα μπορούν να αξιοποιήσουν την επιστημονική γνώση προς όφελός τους.

Οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού ακόμη θυμούνται τα χρόνια κατά τα οποία ο σεβασμός προς τη φύση και τον άνθρωπο συνδυαζόταν ισορροπημένα με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Και αν γυρίσουμε ακόμη πιο πίσω στο χρόνο, θα βρούμε καιρούς κατά τους οποίους το νησί είχε έντονη εξαγωγική δραστηριότητα αγαθών σε μια εποχή όπου δεν υπήρχε καν συντονισμένη ακτοπλοϊκή δραστηριότητα.

Ο σύλλογος “Βιώσιμη Σαμοθράκη” αποτελεί ουσιαστικά μια πλατφόρμα όπου όλοι οι άνθρωποι που αγαπούν το πανέμορφο νησί μας, μπορούν να βρουν το βήμα για να εκφράσουν τους προβληματισμούς και τις απόψεις τους, αλλά και να δραστηριοποιηθούν, ώστε να αποτελέσουν μέρος της λύσης των προβλημάτων που απασχολούν την τοπική κοινωνία.

ΠΗΓΗ:http://www.oikoskopio.gr/ygrotopio/general/
www.samothraki-tourism.gr/,  www.ssamthes.com/, youtube.com ,
http://sustainable-samothraki.net/el/,http://samothraki-observatory.hcmr.gr/

Το Νομικό Status των Ζώων στην Ελληνική Έννομη Τάξη-Βιβλίο για την προστασία των ζώων

 

«Διαπιστώνουμε πολύ συχνά ότι πίσω από την κακοποίηση του ζώου κρύβεται η κακοποίηση του παιδιού ή της γυναίκας. Οτι πίσω από ένα παραμελημένο ζώο ίσως κρύβεται ένα παραμελημένο παιδί», λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Χρυσάκης. ΦΩΤΟ : Καταφύγιο Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς του Δήμου Αλεξανδρούπολης

Ο φύλακας άγγελος των ζώων
ΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


Ο Νίκος Χρυσάκης έχει κατοικίδιο. Εναν σκύλο, «όχι ράτσας». Αυτό είναι το μόνο που θα πει γι’ αυτόν, ούτε το όνομά του, ούτε πόσο τον αγαπά, ούτε τίποτα. Ο υποδιευθυντής της Δ/νσης Αστυνομίας Ηρακλείου Κρήτης θεωρεί ότι το αν είναι ο ίδιος φιλόζωος είναι εκτός θέματος, ότι δεν αφορά κανέναν. Η πολιτεία, οι Αρχές –πιστεύει βαθιά– έχουν χρέος να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο των αυξανόμενων περιστατικών κακοποίησης ζώων, καθώς έτσι οχυρώνουν ολόκληρη την κοινωνία. «Το βλέπουμε καθημερινά στη δουλειά μας, η βία απέναντι στα ζώα σχετίζεται με τη βία απέναντι στον άνθρωπο», λέει στην «Κ».

Ο κ. Χρυσάκης είναι ο συγγραφέας του εγχειριδίου «Το Νομικό Status των Ζώων στην Ελληνική Εννομη Τάξη», ενός οδηγού νομοθεσίας και αστυνομικών ενεργειών για την προστασία των ζώων συντροφιάς, το οποίο τις προηγούμενες ημέρες έφτασε σε όλα τα αστυνομικά τμήματα της χώρας και βρίσκεται στο γραφείο κάθε αξιωματικού υπηρεσίας (το κόστος διανομής ανέλαβαν τα ΕΛΤΑ). «Το έναυσμα ήταν η διαπίστωση ότι οι κακοποιητικές συμπεριφορές εις βάρος ζώων αυξάνονταν συνεχώς. Δυστυχώς, δεν περνά 8ωρο εργασιακό που οι συνάδελφοί μου να μην ασχολούνται με ένα τέτοιο περιστατικό». ΄Όπως λέει, οι υποθέσεις που φτάνουν στα δελτία ειδήσεων, όπως πρόσφατα η κακοποίηση μιας γάτας στη Φολέγανδρο από παιδιά δημοτικού, αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου. «Την ίδια στιγμή, όμως, υπήρχε δυστοκία στην εφαρμογή του νόμου. Θεώρησα λοιπόν σωστό να αναλάβω να τον κάνω πιο “βατό”, να βοηθήσω να εξοπλιστεί γνωστικά ο συνάδελφός μου ώστε να είναι σε θέση να διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά τα περιστατικά».

                           


Οπως διευκρινίζει, η κακοποίηση των ζώων διώκεται βάσει του νόμου, ενώ επισύρει διόλου ευκαταφρόνητες ποινές. Η ενεργητική κακοποίηση (η εκ προθέσεως προσβολή του ζώου, με πράξεις όπως κρέμασμα, πνιγμό, ακρωτηριασμό, εγκατάλειψη, σεξουαλική κακοποίηση) επισύρει ποινή φυλάκισης ενός έτους τουλάχιστον, χρηματική ποινή 5.000-15.000 ευρώ και διοικητικό πρόστιμο 30.000 ευρώ. Η παθητική κακοποίηση, η αδιαφορία δηλαδή για το ζώο (ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, μόνιμη αλυσόδεση, σε βαρέλι, εκτεθειμένο στον καύσωνα ή στον παγετό, μη χορήγηση τροφής ή χορήγηση ακατάλληλης τροφής κ.ο.κ.) είναι αδίκημα επίσης πλημμεληματικού χαρακτήρα, με ποινή φυλάκισης και χρηματικές και διοικητικές κυρώσεις. Για παράδειγμα, η μόνιμη αλυσόδεση ενός ζώου επισύρει πρόστιμο 500 ευρώ (αν είναι δύο οι σκύλοι, διπλασιάζεται το ποσό). Το δέσιμο σε βαρέλι έχει πρόστιμο 500 ευρώ, η μη έκδοση βιβλιαρίου υγείας 300 ευρώ, η έλλειψη περίθαλψης 500 ευρώ. «Ολα αυτά αθροιστικά κάνουν ένα μεγάλο ποσό. Το χειρότερο από όλα στην παθητική κακοποίηση είναι ότι ο κακοποιών δεν γνωρίζει ότι κακοποιεί το ζώο. Θεωρεί φυσιολογική αυτή τη συμπεριφορά, ότι παρέχει υπηρεσίες προς το πλάσμα αυτό. Το έχει πεταμένο σε ένα βαρέλι και του έχει ένα κομμάτι ψωμί και θεωρεί ότι το φροντίζει». Να σημειωθεί ότι η αστυνομία μπορεί να ενεργήσει είτε κατόπιν καταγγελίας είτε αυτεπαγγέλτως.

Προθάλαμος

Λέγεται και γράφεται συχνά ότι η κακοποίηση των ζώων αποτελεί τον προθάλαμο για την κακοποίηση ανθρώπων. Για τον Νίκο Χρυσάκη, όπως και πολλούς εν ενεργεία αστυνομικούς, το παραπάνω δεν αποτελεί θεωρία, αλλά καθημερινό βίωμα. «Διαπιστώνουμε πολύ συχνά ότι πίσω από την κακοποίηση του ζώου κρύβεται η κακοποίηση του παιδιού ή της γυναίκας. Οτι πίσω από ένα παραμελημένο ζώο ίσως κρύβεται ένα παραμελημένο παιδί. Διαπιστώνουμε ότι η κτηνοβασία σχετίζεται με την παιδική πορνογραφία ή ότι πίσω από τις κυνομαχίες βρίσκεται το οργανωμένο έγκλημα. Είναι σαφές ότι εκείνος που βασανίζει ένα ζώο είναι άτομο με ροπή στο έγκλημα. Τους συναντούμε συχνά να διαπράττουν ασύδοτα διάφορες εγκληματικές πράξεις. Είναι οι λεγόμενοι “νταήδες”, που εμπλέκονται σε έριδες, παρουσιάζουν εμφανή παραβατική συμπεριφορά αλλά και σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους. Οπως συνηθίζω να λέω, μέσα τους κρύβεται ένα ανώριμο παιδί με κακοφορμισμένες πληγές, ενώ φέρουν στο εξωτερικό το προσωπείο του οργισμένου τιμωρού. Η αγωνία μου γράφοντας το βιβλίο, αυτό που ήθελα περισσότερο να περάσω στους συναδέλφους μου ήταν, πέρα από την προστασία του ζώου, να ανοίξουν τον κύκλο της έρευνας και στο περιβάλλον του θύτη».

Με αφορμή το θέμα των ημερών, την κακοποίηση ενός ζώου από παιδιά σε πολύ τρυφερή ηλικία, ο κ. Χρυσάκης λέει: «Αποτελεί κανόνα της ανθρώπινης ανάπτυξης η ταύτιση μικρών με μεγάλους. Εχει υποστηριχθεί ότι τα παιδιά υιοθετούν ό,τι βλέπουν και ακούν. Εάν οι γονείς έχουν επιθετική συμπεριφορά, αυτή θα αντιγράψουν τα παιδιά τους. Ετσι μαθαίνουν τα παιδιά να φοβούνται τα “βρώμικα” ζώα, που “έχουν αρρώστιες” και “δαγκώνουν”. Γενικά μιλώντας, εάν αντιληφθούμε κάποιο παιδί να κακοποιεί ζώα, όχι μόνο να μην το προσπερνάμε αλλά να το εκλαμβάνουμε ως σημάδι ότι το παιδί είναι πιθανό να είναι το ίδιο θύμα βίας ή μάρτυρας βίας μέσα στην οικογένεια».

                        

Ο οδηγός νομοθεσίας και αστυνομικών ενεργειών για την προστασία των ζώων συντροφιάς που έγραψε ο υποδιευθυντής της Δ/νσης Αστυνομίας Ηρακλείου Κρήτης κ. Νίκος Χρυσάκης.
Ως γνωστόν, η σκληρότητα με τα ζώα αποτελεί ένα από τα τρία συμπεριφορικά χαρακτηριστικά στην παιδική ηλικία που συνδέονται (αν συνυπάρχουν τα δύο από τα τρία) με την εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς αργότερα (τα άλλα δύο είναι η εμμονή με τον εμπρησμό και η ακράτεια στον ύπνο μετά το 5ο έτος).

Ο κ. Χρυσάκης ξεκίνησε να γράφει το εγχειρίδιο για την προστασία των ζώων το 2014. Λίγο τα βράδια μετά τη δουλειά, στα ρεπό, στις άδειες.
«Η ενασχόλησή μου με το αντικείμενο με άλλαξε ως άνθρωπο και αξιωματικό, θεωρώ προς το καλύτερο», λέει ο κ. Χρυσάκης. «Θεωρώ ότι η επαγγελματική επάρκεια, η περιβαλλοντική και φιλοζωική κουλτούρα θα πρέπει να κοσμούν την προσωπικότητα του λειτουργούντος αστυνομικού. Αποτελεί κοινή παραδοχή σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία ότι η ποιότητα του πολιτισμού κρίνεται από το πώς συμπεριφερόμαστε στα ζώα. Η αδράνεια αποτελεί το δεξί χέρι του εγκλήματος. Η ανοχή ενδυναμώνει τον κύκλο της βίας».

Το εγχειρίδιο εκδόθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Αγίου Νικολάου και της Ενωσης Αξιωματικών ΕΛ.ΑΣ. Κρήτης.

Ανδρες το 95% των δραστών

Το προφίλ των ατόμων που ασκούν βία στα ζώα φέρεται να παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το προφίλ αυτών που ασκούν βία στους ανθρώπους, αναφέρει ο αστυνομικός υποδιευθυντής Ηρακλείου Νίκος Χρυσάκης. Συνήθως, πρόκειται για άτομα με έλλειψη ενσυναίσθησης, με δυσκολίες στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια και αισθήματα αναξιότητας και ανεπάρκειας, με μειωμένη ικανότητα για ευχαρίστηση από την καθημερινότητα, με παραβατική συμπεριφορά και προβλήματα με τον νόμο από νωρίς και ιδίως κατά το στάδιο της εφηβείας (π.χ. εμπλέκονται σε συμμορίες, ξυλοδαρμούς, κλοπές, χρήση ουσιών κ.λπ.), ασκούσαν ή υφίσταντο εκφοβισμό (bullying) όταν πήγαιναν στο σχολείο, με καταθλιπτική συμπτωματολογία και μανία επίδειξης δύναμης και εξουσίας σε όντα με μειωμένες αντιστάσεις, όπως γυναίκες, παιδιά και ζώα, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι αυτομάτως γίνονται ρυθμιστές του «παιχνιδιού» και άρα υπολογίσιμοι και ισχυροί, με σεξουαλικές δυσλειτουργίες και υπέρμετρο εγωισμό, αιφνίδια βίαια ξεσπάσματα ανεξέλεγκτου θυμού χωρίς σημαντική αιτία. Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι το 95% των βασανιστών ζώων είναι άνδρες.

ΠΗΓΗ:https://www.kathimerini.gr/ , youtube.com ,