Η ορεινή Αλεξανδρούπολη

Ταξιδιωτική περιήγηση στην ορεινή περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Η διαδρομή του δάσους και των φαραγγιών, των κρυστάλλινων νερών και του πράσινου, των πουλιών και των ζαρκαδιών, της ιστορίας και των κάστρων, της καλύβας και των μαντριών…

ΠΟΤΑΜΟΣ – ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
Βόρεια της Αλεξανδρούπολης, στο δρόμο προς τον Άβαντα, προβάλει επιβλητικό ένα βυζαντινό φρούριο, χτισμένο πάνω σε λοφίσκο απέναντι από το σιδηροδρομικό σταθμό του Πόταμου. Σώζει τετράγωνους πύργους και σε ορισμένα σημεία διπλό τείχος. Η οχύρωση ελέγχει ένα στενό πέρασμα, μια χαράδρα του ορεινού όγκου της Ροδόπης, που χρησιμοποιεί η σύγχρονη σιδηροδρομική γραμμή και οδηγεί στην πεδιάδα της Κομοτηνής. Ήταν εκτός της κύριας αρτηρίας της Εγνατίας οδού και είχε στρατιωτική σημασία. Νεότερες απόψεις ταυτίζουν το φρούριο με τη βυζαντινή Περιστεριά, απ’ όπου πέρασαν το 1225 ο Θεόδωρος Κομνηνός, ακολουθώντας το δρόμο από τη Γρατσιανού (σημερινή Γρατινή του Ν.Ροδόπης) για τον Έβρο και οι στρατοί του Ουμούρ και του Ιωάννη Καντακουζηνού το 1345.

Ο λόφος του φρουρίου παρουσιάζει κατοίκηση και στα προϊστορικά χρόνια. Επιφανειακά βρέθηκε νεολιθική κεραμεική (4500-3000 π.Χ.) και χειροποίητη θρακική κεραμεική με αυλακώσεις και εμπιέσεις του 9ου-8ου π.Χ. αι.                                                
Συνεχίζοντας στο χωματόδρομο που περνάει μπροστά από τα κάστρα του Πόταμου προς το στενό φυσικό διάδρομο της ορεινής Ροδόπης και μετά από πορεία πέντε χλμ. περίπου δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή, βρίσκεται το περίφημο σπήλαιο των Αγίων Θεοδώρων, στην κορυφή μιας μεγάλης κοιλότητας. 

Το σπήλαιο είναι διαμορφωμένο σε ναΐδριο με την προσθήκη χτιστού τέμπλου και με την τοιχογράφηση των επιφανειών του βράχου, θυμίζοντας τις σπηλαιώδεις εκκλησίες της Καππαδοκίας. Οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται σε δύο φάσεις. Η πρώτη ανάγεται στον 11ο αι. και η δεύτερη στο τέλος του 12ου και αρχές του 13ου αι. Η τέχνη τους αντανακλά τη μεγάλη παράδοση της Κωνσταντινούπολης.

ΚΙΡΚΗ

Στην έξοδο της χαράδρας των Αγίων Θεοδώρων βρίσκεται, κλεισμένη από λόφους, η Κίρκη. Ο μικρός οικισμός, γνωστός για τις παραδοσιακές ταβέρνες του και το ωραίο κρασί, πήρε το όνομά του κατά παράφραση της λέξης σαράντα χάνια ή ωραία χάνια (Κιρκ-κα), πιθανώς από ανάλογα πανδοχεία που υπήρχαν εκεί στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, γιατί λειτούργησε ως σταθμός ανεφοδιασμού στο δρόμο προς την Κωνσταντινούπολη. Σε γειτονικό ύψωμα έχει εντοπισθεί υπαίθριο προϊστορικό ιερό των Θρακών με αναληματικό τοίχο ενώ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής εκτίθεται κινητός βράχος, από την περιοχή του χωριού, με εγχάρακτα σχέδια και λατρευτικές κοιλότητες, που χρονολογείται στο τέλος της Εποχής Χαλκού και στην Πρώιμη Εποχή Σιδήρου

Η Κίρκη όμως είχε την τύχη να διασώσει και το τελευταίο ίσως εργαστήρι βυζαντινής αγιογραφικής παράδοσης στην Ελλάδα. Δείγματα του καλλιτεχνικού του έργου κοσμούν το τέμπλο του κεντρικού ναού του Αγίου Γεωργίου. Οι εικόνες του τέμπλου φιλοτεχνήθηκαν στα 1926-1927 από το μοναχό Κύριλλο (1871-1945), που γεννήθηκε στην Κίρκη και έμαθε την αγιογραφική τέχνη στο Άγιον Όρος. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του δημιούργησε εργαστήριο με κύριο μαθητή το λαϊκό ζωγράφο Πασχάλη Κατσίκα. Δέχτηκαν πολλές παραγγελίες, κυρίως από τη Ρωσία και τη Θράκη.
ΣΥΚΟΡΡΑΧΗ

Η γραφική Συκορράχη (Σύκος-ράχη που κατά τους ντόπιους, σημαίνει μαντριά σε ράχη). Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι το άριστο κλίμα, οι καταπράσινες ράχες με διαμορφωμένους χώρους αναψυχής, τα πανέμορφα τοπία, τα πεντακάθαρα νερά και τα ταβερνάκια.

Η Συκορράχη είναι ένα πανέμορφο χωριό με πολύ ζεστούς και φιλικούς ανθρώπους. Βρίσκεται βορειοδυτικά της Αλεξανδρούπολης. Πλούσια δάση, που “παντρεύονται” αρμονικά με τα λίγα αγροτεμάχια, με τα αρώματα του θυμαριού, της ρίγανης και της μέντας, αλλά και το ποταμάκι που κυλάει στο πλάι της διαδρομής, θυμίζουν κάτι από άλλες εποχές.

Το μικρό χωριό κατοικήθηκε το 1922 από οικογένειες Σαρακατσαναίων, Ποντίων και Θρακιωτών. Κύρια ενασχόληση ήταν η κτηνοτροφία που ευνοήθηκε από την ύπαρξη πλούσιων βοσκοτόπων και έδωσε άλλη δυναμική στον όμορφο οικισμό. Η φήμη των γαλακτοκομικών προϊόντων και του καλού κρέατος, ήταν το χαρακτηριστικό του χωριού.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΒΑΝΤΑ ΣΤΗ ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ

Μετά τα βυζαντινά κάστρα του Πόταμου, ο δρόμος οδηγεί στον Άβαντα. Στο βόρειο άκρο του χωριού, πάνω σε απόκρημνο βράχο και δίπλα στο σημείο που ο δρόμος στενεύει και οι ντόπιοι αποκαλούν “Τέμπη”, βρίσκονται τα υπολείμματα ενός δεύτερου βυζαντινού χωριού.

Μεταξύ του Άβαντα και του επόμενου χωριού, της Αισύμης, υψώνεται ο λόφος Μοναστήρι (Τσεπέλ-Καγιά). Στη δύσβατη κορυφή του αποκαλύφτηκε τειχισμένο υπαίθριο θρακικό ιερό, με διάρκεια ζωής από τα προϊστορικά (9ος – 8ος π.Χ. αι.) μέχρι τα ελληνιστικά και βυζαντινά χρόνια. Ο περίβολός του περικλείει διάφορες λαξευτές κατασκευές, όπως βωμό, λεκάνες, βράχο με παράσταση του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου, σκαμμένους πίθους, ηλιακούς δίσκους και μικρά σκαλοπάτια.

Ακολουθώντας το δρόμο που ανεβαίνει απότομα διαγράφοντας μια μαγευτική διαδρομή, ύστερα από την Αισύμη φτάνει κανείς στην περιοχή της Λεπτοκαρυάς. Εκεί, σε μια πλαγιά με υψόμετρο 650 μέτρων από τη θάλασσα και σε απόσταση τριάντα δύο χλμ. από την Αλεξανδρούπολη, ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Νομού Έβρου έφτιαξε αναπαράσταση εποχιακού σαρακατσάνικου καταυλισμού.

Η αναπαράσταση ενός παραδοσιακού θερινού οικισμού της νομαδικής φυλοομάδας των Σαρακατσάνων αποτελεί παράλληλα ζωντανό μουσείο και χώρο αναψυχής. Προσφέρει μία μοναδική ευκαιρία στον επισκέπτη να γνωρίσει τον καθημερινό τρόπο ζωής των Σαρακατσάνων, την τεχνική κατασκευής της περίφημης κυκλικής καλύβας από ξύλα και καλάμια, του κονακιού με το σταυρό στην οροφή (κατσούλα), το ορεινό σχολείο και γενικότερα την οργάνωση του κατοικήσιμου χώρου. Κάτω από το λόφο του καταυλισμού απλώνεται το μικρό χωριό της Λεπτοκαρυάς, στο οποίο μένουν λίγες οικογένειες Πομάκων.

ΝΙΨΑ

Στην αγροτική περιφέρεια του χωριού Νίψα, είκοσι χλμ. βορειοανατολικά της Αλεξανδρούπολης και στους πρόποδες του ορεινού όγκου της Ροδόπης εντοπίστηκε πρόσφατα, με επιφανειακή έρευνα, ένα σύνολο προϊστορικών μεγαλιθικών μνημείων της Πρώιμης Εποχής Σιδήρου (1050 – 650 π.Χ.). Ανήκει στην περιοχή του θρακικού φύλου των Κικόνων, γνωστού από τον Όμηρο και τον Ηρόδοτο.

Σε μικρή απόσταση βορειοδυτικά του χωριού, βρέθηκε μια τειχισμένη ακρόπολη πάνω σε λόφο με κεραμεική του 9ου-8ου π.Χ. αι., που έλεγχε τα περάσματα στο εσωτερικό της Ροδόπης. Στο βορειοδυτικό άκρο του περιβόλου επισημάνθηκε λαξευτός τάφος σε ανεξάρτητο βράχο της ίδιας εποχής. Στη θέση “Δρυμός”, ανατολικά της Νίψας, παρατηρήθηκαν λαξευτά σύμβολα του ήλιου (ηλιακοί δίσκοι), βωμός με τρία επίπεδα και κόγχη, ιερός βράχος θυσιών και αρκετές λαξευτές κοιλότητες που αποδίδουν κυρίως αστρικούς σχηματισμούς. Ερμηνεύονται ως υπαίθρια προϊστορικά ιερά των Θράκων, όπου λατρεύονταν ο ήλιος και τα άστρα.

Στην περιοχή γύρω από τον παλιό οικισμό της Νίψας, βορειοδυτικά του σύγχρονου χωριού, αποκαλύφθηκαν λαξευμένες στο βράχο παραστάσεις (βραχογραφίες) με γεωμετρικά και ανθρωπόμορφα σχέδια. Όλα τα μεγαλιθικά μνημεία βρίσκονται σε δασώδη περιοχή, έτσι είναι πιθανό να αποτελούσαν ένα “ιερό άλσος”, σαν αυτό που αναφέρει ο Όμηρος ότι κατοικούσε ο ιερέας των Κικόνων Μάρωνας.

Λίγα χιλιόμετρα βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται ο Υδροταμιευτήρας του Δήμου Αλεξανδρούπολης και η περιοχή του Δρυμού. Χώρος αναψυχής με αιωνόβια πλατάνια και πεντακάθαρα τρεχούμενα νερά προσφέρουν μοναδικές στιγμές ξεκούρασης στους επισκέπτες.

 Δημοσιεύτηκε 14-08-2018

ΠΗΓΕΣ:https://www.alexpolisonline.com/,https://www.inevros.gr/,

youtube.com,

Το άδοξο φθινόπωρο-το στοίχημα του Έβρου για την αποτροπή αιολικών πάρκων στα καμένα του

 Το άδοξο φθινόπωρο της Δαδιάς Εικόνες που προκαλούν σφίξιμο στο στομάχι.Οι άνθρωποι μπορεί να ξεχνάμε γρήγορα, η φύση όμως όχι. Κρανίου τόπος η Δαδιά ενάμιση μήνα μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού. Η πυρκαγιά στη Δαδιά του Έβρου, η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση τέθηκε υπό έλεγχο, αφού επί 17 ημέρες κατέκαψε χιλιάδες στρέμματα δάσους. 

Το ΥΠΕΝ παγώνει την αδειοδότηση Αιολικού Σταθμού σε περιοχή NATURA για τον Μαυρόγυπα στο Δάσος της Δαδιάς, αλλά μόνο για έναν χρόνο. Μετά;. 

Γιώργος Σταυρακίδης.

Μπορεί ο πρωθυπουργός να έχει ισχυριστεί με ύφος χιλίων καρδιναλίων από το βήμα της Βουλής ότι όσοι ισχυρίζονται ότι μπορούν να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα σε καμένες εκτάσεις είναι συνωμοσιολόγοι, όμως δεν πέρασε καιρός που η είδηση πως με την «ευχή» του Υπουργείου Περιβάλλοντος θα γίνει αιολικό πάρκο στα καμένα του πολύπαθου Έβρου. Μάλιστα, μετά την αποκάλυψη της Parallaxi μέσω της ανακοίνωσης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας το θέμα πήρε τεράστιες διαστάσεις αναγκάζοντας το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να “υποχωρήσει” και να αποφασίσει να παγώσει για ένα χρόνο, κάθε οικονομική δραστηριότητα στα καμένα εδάφη του Έβρου και συγκεκριμένα για την αδειοδότηση Αιολικού Σταθμού εντός της καμένης έκτασης σε περιοχή NATURA για τον Μαυρόγυπα στο Δάσος της Δαδιάς.

 Αυτό όμως, όπως διαβάζετε, είναι μόλις για έναν χρόνο. Δηλαδή, το επόμενο φθινόπωρο και μετά από ένα ακόμα καλοκαίρι που κανείς δεν ξέρει, αλλά απεύχεται να ζήσουμε παρόμοιες καταστάσεις με αυτές που είδαμε στον Έβρο, το ΥΠΕΝ θα επιστρέψει στα σχέδια του για αδειοδότηση Αιολικού Σταθμού (ΑΣΠΗΕ) εντός της καμένης έκτασης και μέσα στην περιοχή NATURA (Ζώνη Ειδικής Προστασίας, ΖΕΠ) GR1110009 «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου»! Χωρίς την έγκαιρη και δημόσια παρέμβαση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας η κοινή γνώμη θα παρέμενε στο σκοτάδι και το έργο θα προχωρούσε κανονικά πάνω από τις στάχτες. Η προβολή του ζητήματος από την Parallaxi έφερε την επόμενη μέρα σειρά τηλεφωνημάτων και πληροφοριών που ζητούσαν να μάθουν περισσότερα για αυτό που επρόκειτο να γίνει στην περιοχή NATURA GR1110009 «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου» με ειδική προστασία για τον Μαυρόγυπα. . 

Τι αποκάλυψε η εταιρία όμως σε ανακοίνωσή της; Ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας και Θράκης είχε δώσει το πράσινο φως για τη δημιουργία δύο αιολικών πάρκων στις θέσεις Μύτακας 1 και Μύτακας 2, οι οποίες βρίσκονται μέσα σε περιοχή NATURA (σε ζώνη προστασίας ορνιθοπανίδας). Το εξοργιστικότερο όλων ήταν ο χρόνος που αυτή η έγκριση έλαβε χώρα, μόλις στις 20 Σεπτεμβρίου, λίγες μέρες μετά δηλαδή το σβήσιμο της μεγαλύτερης δασικής πυρκαγιάς που καταγράφηκε σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την Κομισιόν.

 Ακόμα πιο προκλητική κάνει την απόφαση το γεγονός πως η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και το ΥΠΕΝ αγνόησαν πλήρως την τεκμηριωμένη αρνητική γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) – Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς. Και βέβαια, όπως τονίζει η Ορνιθολογική δεν είναι η πρώτη φορά, αλλά το τελευταία ειδικά διάστημα γίνεται συστηματικά: Αγνοούνται οι γνωμοδοτήσεις των πιο αρμόδιων φορέων σε μια σειρά περιπτώσεις που καταγράφονται, κάνοντας καθαρό τι σημαίνει για την κυβέρνηση και το σύστημα «διαβούλευση»… 

Η έγκριση της Αποκεντρωμένης “πάτησε” πάνω στη θετική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης η οποία δόθηκε στις 7 Ιουλίου. Είχε προηγηθεί το μεγάλο όχι από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ήδη από τον Μάρτιο) το οποίο εν συνεχεία αγνοήθηκε επιδεικτικά, λες και δεν υπήρχε. UnmuteRemaining Time -0:00   Fullscreen Σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος σκέφτεται να προχωρήσει στην απαγόρευση εγκατάστασης αιολικών πάρκων, στα πρότυπα ανάλογης απόφασης για τα καμένα της Βόρειας Εύβοιας. Συμπλήρωσε την εξαγγελία αυτή, λέγοντας μάλιστα ότι η σχετική απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ήταν προγενέστερη των πυρκαγιών… 

Τη σκυτάλη πήρε ο Υπουργός Περιβάλλοντος Θόδωρος Σκυλακάκης ο οποίος, μέσω ανακοίνωσης γνωστοποίησε ότι “αναστέλλεται για μέχρι ένα έτος, η υλοποίηση των έργων και εργασιών, οι οποίες αν και είναι επιτρεπτές επεμβάσεις από τις διατάξεις της δασικής και λοιπής νομοθεσίας, είναι δυνατόν λόγω της φύσης τους να επιφέρουν δυσμενείς συνέπειες στην ευνόητα, πλέον, ευαίσθητη οικολογικά χλωρίδα και πανίδα της εν λόγω περιοχής, έως την ολοκλήρωση σχετικής μελέτης, που θα ανατεθεί άμεσα και θα διερευνήσει στοχευμένα το θέμα αυτό”. Προσοχή, στη φράση-κλειδί΄ “μέχρι ένα έτος”. . 

ΗΟρνιθολογική Εταιρία στην ανακοίνωσή της ήταν ξεκάθαρη. Εκανε λόγο για περιοχή NATURA και επίσης έθιγε το ζήτημα του μεγάλου κινδύνου που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός του Μαυρογύπα χαρακτηρίζοντας την εγκαταστάση του αιολικού πάρκου ως “μεγάλη απειλή” για τα εν λόγω πουλιά. Αποκάλυψε ακόμα ότι οι θετικές γνωμοδοτήσεις για το έργο βασίστηκαν σε διαπίστωση του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ΓΔΠΠ) του ΥΠΕΝ, ο οποίος ανέφερε “ότι το ΥΠΕΝ είναι θετικό με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου», χωρίς οποιαδήποτε τεκμηρίωση και αντίκρουση των θέσεων του ΟΦΥΠΕΚΑ!. 

 Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ευτυχώς παρατηρεί και ελέγχει την κατάσταση στην περιοχή. Το θέμα είναι για πόσο θα πρέπει μόνη της να αγωνίζεται για περιπτώσεις που άλλοι είναι αρμόδιοι και πόσο θα αντέχει να κάνει «αντιπολίτευση» στη θέση της αντιπολίτευσης σε έναν τόπο που εξακολουθεί να μην έχει καμία ευαισθησία. Οι επόμενοι μήνες είναι έτσι κι αλλιώς κρίσιμοι για την περιοχή, καθώς έπειτα από τις μεγάλες πυρκαγιές θα πρέπει να επανέλθει ο τόπος στην προηγούμενη κατάσταση του και να υποδεχτεί και πάλι ζωντανούς οργανισμούς που ζούσαν εκεί. Τι θα συμβεί την επόμενη χρονιά, ακόμα κανείς δε ξέρει… 

ΠΗΓΕΣ: https://parallaximag.gr/

ΠΗΓΕΣ: https://parallaximag.gr/, youtube.com

Πλημμύρες στη Θεσσαλία -Τα αίτια

Μετά την επέλαση της κακοκαιρίας Daniel, η γεωμορφολογία όλης της Περιφέρειας Θεσσαλίας άλλαξε, ενώ βάσει των δορυφορικών δεδομένων, το μεγαλύτερο τμήμα των νομών Τρικάλων και Καρδίτσας έχει κατακλυστεί από τα νερά χειμάρρων και παραποτάμων του Πηνειού, όπως φαίνεται στη δορυφορική εικόνα που έχει ληφθεί το πρωί της Παρασκευής 08/09/2023, δηλαδή στην αρχή των πλημμυρών, μέσω του δορυφόρου Landsat-8 (Εικόνα 1).ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Εξ αιτίας της κακοκαιρίας, πλημμύρισαν περίπου 750.000 στρέμματα εκ των οποίων το 97% είναι καλλιεργήσιμη γη, γεγονός που προκαλεί προβληματισμό για την επόμενη μέρα ως προς την επάρκεια τροφίμων.

Το ιδιαίτερο γνώρισμα της Θεσσαλίας είναι ότι εκεί υπάρχουν και συναντιούνται πέντε (5) ποτάμια (Εικόνα 2). Ο Ενιπέας (10ος σε μέγεθος ποταμός της χώρας) έρχεται από τα ανατολικά του Παλαμά, μαζεύει νερά από το όρος Όρθρυς στη Φθιώτιδα και βγαίνει στον θεσσαλικό κάμπο. Εκεί τον συναντά ο ποταμός Σοφαδίτης που έρχεται από τις Σοφάδες. Και οι δύο διέρχονται ανατολικά της κωμόπολης του Παλαμά και κατευθύνονται προς τον Πηνειό. Δυτικά του χωριού Παλαμάς είναι οι ποταμοί Καλέντζης και Καράμπαλης, που επίσης κατευθύνονται στον Πηνειό.

Εικόνα 2. Πηγή Φωτογραφίας: ΕΡΤ

Και οι τέσσερις (4) αυτοί ποταμοί συναντιούνται πριν το χωριό Μεταμόρφωση (γι’ αυτό και οι μεγάλες καταστροφές εκεί) και μπαίνουν στον Πηνειό, μαζί με τα νερά των χειμάρρων πάνω από τα Φάρσαλα. Αυτοί οι ποταμοί φούσκωσαν από το μεγάλο ύψος βροχής, με αποτέλεσμα τις εικόνες αποκάλυψης που είδαμε.

Ο μεγάλος όγκος νερού, που δημιουργήθηκε από την πρωτοφανή θεομηνία, έπληξε και την πόλη της Λάρισας εξ αιτίας της υπερχείλισης του Πηνειού ακόμα και μέσα στην πόλη, όπως φαίνεται στη δορυφορική εικόνα των πλημμυρισμένων εκτάσεων στην περιοχή της Λάρισας το πρωί της Παρασκευής 08/09/2023, δηλαδή στην αρχή των πλημμυρών, μέσω του δορυφόρου Landsat-8 (Εικόνα 3).

Εικόνα 3.
Η βροχή ήταν πρωτοφανής στα χρονικά, από την εποχή που συλλέγονται δεδομένα, περίπου 150 χρόνια, και δεν θα μπορούσε να συγκρατηθεί ούτε αν τα αντιπλημμυρικά έργα ήταν τέλεια, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις. Συγκεκριμένα, όπως έχει αναγραφεί:

-λείπουν πολλά αντιπλημμυρικά έργα, κυρίως φράγματα συγκράτησης στα βουνά και έργα διευθέτησης στις ορεινές λεκάνες

-δεν έχουν γίνει διανοίξεις σε κοίτες ποταμών και εκβαθύνσεις ώστε να μπορούν να συγκρατούν και να παροχετεύουν περισσότερο νερό

-δεν έχουν κατασκευασθεί, όπου απαιτούνται, τοίχοι αντιστήριξης αντί για επιχώματα, τα οποία εύκολα παρασύρονται από τα ορμητικά νερά

-εντός των πόλεων δεν έχουν δημιουργηθεί μεγάλοι υπόγειοι οχετοί, ώστε να οδηγείται περισσότερο νερό στη θάλασσα ή στα ποτάμια. Οι κύριες αστοχίες στις πόλεις αφορούν τόσο την ποιότητα των έργων αποχέτευσης όσο και τη διαχείριση ρεμάτων και ομβρίων υδάτων

-η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, στην οποία περιλαμβάνεται η επανεξέταση και η επικαιροποίηση χαρτών κινδύνου πλημμύρας

-τα υφιστάμενα αντιπλημμυρικά έργα είναι λάθος διαστασιολογημένα

-αναχώματα, τάφροι και κανάλια, αρδευτικά και μη, είναι κατασκευασμένα με παρωχημένα δεδομένα

-δεν έχει εκπονηθεί επικαιροποιημένη υδραυλική μελέτη διαχείρισης ρεμάτων και ομβρίων υδάτων\

-λείπουν αναλυτικοί χάρτες πλημμυρικού κινδύνου και όσοι υπάρχουν δεν έχουν υπολογίσει τα φερτά υλικά αλλά μόνο τον όγκο του νερού

Τα αντιπλημμυρικά έργα της χώρας είναι σχεδιασμένα για συγκεκριμένες ποσότητες νερού. Δυστυχώς αυτές οι ποσότητες ξεπεράστηκαν κατά πολύ. Αν αυτό συμβαίνει λόγω της κλιματικής αλλαγής, τότε τέτοια φαινόμενα θα επαναληφθούν στο μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξανασχεδιαστούν με άλλες προδιαγραφές όλα τα αντιπλημμυρικά έργα στην Ελλάδα, από το μικρότερο γεφυράκι μέχρι το μεγαλύτερο φράγμα!

«Πρέπει να κάνουμε έναν γενικότερο σχεδιασμό-επανασχεδιασμό και να συνειδητοποιήσουμε το πού πάμε στο μέλλον. Αν δεν κάνουμε ανάλυση κινδύνων, δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε παραπέρα. Να δούμε με ποιον τρόπο θα αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας. Πρέπει να προσαρμοστούμε και μετά να αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας», υπογράμμισε ο καθηγητής Γεωλογίας Ευθύμης Λέκκας.

Οι παθογένειες χρόνων (τόσο στην Πολιτική Προστασία και στις υποδομές, όσο και στη διαμόρφωση ενός σχεδίου δημοσίων έργων με ορίζοντα δεκαετιών, με πρόβλεψη ακόμη και εξαιρετικά ακραίων σεναρίων) έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης που υπερβαίνει τη θητεία μίας, δύο η τριών κυβερνήσεων.

Η βιβλική καταστροφή στη Θεσσαλία είναι αποτέλεσμα μιας πρωτοφανούς θεομηνίας που έπληξε τη χώρα μας, ανάλογη αντίστοιχων φαινομένων που παρακολουθούμε στους τηλεοπτικούς δέκτες να συμβαίνουν στην Αμερική ή στην Νοτιοανατολική Ασία.

Κάποιοι επικαλούνται ως δικαιολογία την ιστορία της περιοχής της Θεσσαλίας από την αρχαιότητα, και την ετυμολογία της λέξης «Θεσσαλία», θέση + αλός, θέση θάλασσας. Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί ότι πολλούς αιώνες πριν από αυτόν ο κάμπος ήταν μια λίμνη, επειδή το νερό ‘καθόταν’ από τις βροχές και έφτανε μέχρι την θάλασσα όπου υπήρχε ένωση. Απόδειξη για αυτό αποτελούν οι λόφοι στη Θεσσαλία που είναι γεμάτοι αλάτι και όστρακα, ακριβώς όπως και στην περιοχή των Μετεώρων.

Ωστόσο οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δημιουργήσει τεχνητές απορροές προς την θάλασσα για να διαφεύγει το νερό από τις πλημμύρες. Ο Ξέρξης αυτό το ήξερε και όταν ήρθε στην Ελλάδα προσπάθησε να κλείσει αυτές τις απορροές για να βυθίσει τις πόλεις της Θεσσαλίας.

Καθώς λοιπόν αποστραγγιζόταν η λίμνη, δηλαδή «ἒφθινε», ονομάστηκε η περιοχή Φθία (δεν είναι πόλη, είναι περιοχή), και τα ομηρικά χρόνια αποτελούσε το βασίλειο του Πηλέως. Αυτό που έμεινε σήμερα από όλη αυτή την τεράστια θαλάσσια λίμνη, είναι το μικρό κομμάτι της λίμνης Κάρλας (τεχνητή) δίπλα από το Στεφανοβίκειο. Αυτό έγινε μετά την βύθιση της Αιγηίδος, και ο λαός που πήγε προς τα εκεί για να εγκατασταθεί, άλλαξε το όνομα από Φθία σε Θεσσαλία, δηλαδή η περιοχή-θέση που πριν ήταν θάλασσα.

Αυτή η γνώση με τα χρόνια χάθηκε και έτσι οι άνθρωποι, εφ’ όσον δεν γνωρίζουν την ιστορία τους, δεν φρόντισαν να κρατήσουν αυτές τις απορροές που στα αρχαία χρόνια ήταν προτεραιότητα. Μήπως τελικά ενώ νομίζουμε ότι προοδεύουμε, τελικά γινόμαστε λιγότερο σοφοί σε σχέση με παλιότερα; Η πρόοδος είναι σοφία; Τι είναι σοφία; Τι σημαίνει πρόοδος; Μήπως η γνώση είναι σοφία; Αρκεί μόνον η γνώση; Και γιατί διαβάζουμε στον Μενέξενο του Πλάτωνα, ότι κάθε επιστήμη που στερείται αρετής αποδεικνύεται πανουργία και όχι σοφία; Διδάσκεται σήμερα στα σχολεία η έννοια και η αξία της αρετής στους μαθητές; Ή μόνον ό,τι έχει σχέση με την αγορά εργασίας;

Όταν δεν γνωρίζεις την Ιστορία σου, είσαι αναγκασμένος να την ξαναζήσεις!!

Αν, λοιπόν, διάβαζαν Ιστορία οι σημερινοί Έλληνες, θα γνώριζαν πως ο θεσσαλικός κάμπος ήταν μια θαλάσσια λίμνη τα προϊστορικά χρόνια, διότι η γεωμορφολογία είναι τέτοια ώστε να κάθεται το νερό στην περιοχή αυτή. Έτσι θα πρόσεχαν πώς να χτίσουν αρχιτεκτονικά και μηχανικά τα σπίτια τους, πώς να διαμορφώσουν το οδικό δίκτυο, αλλά και το πώς να διαμορφωθούν οι πόλεις γενικότερα από τους κυβερνώντες. Επίσης, θα είχαν κρατήσει ζωντανή την γνώση για τις τεχνητές απορροές προς την θάλασσα.

Τα πρόσφατα πλημμυρικά φαινόμενα μάς αποδεικνύουν ότι η φύση θυμάται.

Για αιώνες στην Θεσσαλία υπήρχε η λίμνη Κάρλα. Η λίμνη Κάρλα, ή λίμνη Βοιβηίδα (παλαιότερα) και κατά την αρχαιότητα Βοιβηΐς, ή Βοιβιάς, ή Βοίβη, ή λίμνη της Πελασγιώτιδος, αποξηράνθηκε το 1962 επειδή την εποχή εκείνη προκαλούσε πλημμύρες στις πέριξ γεωργικές καλλιέργειες, ενώ ορισμένες βαλτώδεις εκτάσεις γύρω της προκαλούσαν την έντονη παρουσία εντόμων και τον κίνδυνο ελονοσίας. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου έπαιρνε κινίνο για την ελονοσία. Εκείνα τα χρόνια το χάπι του κινίνου ήταν το μοναδικό φαρμακευτικό μέσο άμυνας απέναντι στην ελονοσία και την γρίπη. Υπήρχε σε κάθε σπίτι. Ήταν το φάρμακο με τη μεγαλύτερη κατανάλωση.

Η λίμνη Κάρλα, λοιπόν, βρισκόταν νοτιοανατολικά της Λάρισας, κοντά στις βόρειες πλαγιές του Πηλίου, στα όρια των Νομών Λαρίσης και Μαγνησίας. Η αποξήρανση της λίμνης Κάρλας άρχισε στο τέλος Αυγούστου του 1962. Το έδαφος της αποξηραμένης λίμνης αποδόθηκε σε γεωργούς. Πιο συγκεκριμένα, αποδόθηκαν 80.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στους αγρότες της Θεσσαλίας, σε μία εποχή που η ελληνική γεωργία πραγματοποιούσε τα πρώτα βήματά της προς την εκβιομηχάνιση αλλά και την αντιμετώπιση του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού.

Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα της περιοχής ήταν μεγαλύτερες από το όφελος που προσέφερε η αποξήρανσή της. Έτσι, από το 2010 έγινε προσπάθεια για αναδημιουργία της λίμνης. Η λίμνη Κάρλα εμφανίστηκε πάλι και η τωρινή έκταση της λίμνης μετά τις πλημμύρες είναι σχεδόν ίση, μπορεί και μεγαλύτερη, με την έκταση που είχε πριν την αποξήρανσή της το 1962. Η φύση θυμάται...

Τώρα τι γίνεται; Ποια είναι τα επόμενα βήματα που συνήθως κάνει η Ελλάδα;

Ως συνήθως, θα ζητήσουμε βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως στην Ευρώπη ό,τι δίνουν το χρεώνουν. Η κουλτούρα των Ευρωπαίων θεωρεί πολύ άσχημη κατάσταση το χρέος και το να είναι κάποιος χρεωμένος. Γιατί ο χρεωμένος χορεύει στον ρυθμό που χτυπά παλαμάκια ο δανειστής, όπως λέει μια γερμανική παροιμία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ευρώπη η προτεσταντική ηθική συνδέθηκε αρμονικά με το πνεύμα του καπιταλισμού. Από την Ευρώπη ξεκίνησαν την κοινή τους πορεία. Η θετική στάση απέναντι στο χρήμα και τον τόκο, που είναι το κομβικό σημείο της καπιταλιστικής λογικής, χαρακτηρίζει κυρίως την προτεσταντική ηθική. Ο χρόνος είναι χρήμα, είπε στη συνέχεια ο Βενιαμίν Φραγκλίνος. Όποιος κερδίζει πέντε και μετά κάθεται και τα ξοδεύει, στην ουσία χάνει. Άρα πρέπει να τα πιστώσει.

Όμως για τους Έλληνες, κάθε βοήθεια που παίρνουμε, προστίθεται στο συνολικό χρέος της Ελλάδος. Γινόμαστε περισσότερο υπόδουλοι. Και τι βοήθεια λαμβάνουμε; Για τις καταστροφές του Ιανού, από τα 750 εκατ. ευρώ του συνολικού κόστους αποκατάστασης των ζημιών, η Ελλάδα έλαβε 22 εκατ. ευρώ. Ίσα-ίσα, να είμαστε υποχρεωμένοι και χρεωμένοι.

Όπως λέει ο λαός, ο λύκος έχει τον σβέρκο του χοντρό, γιατί κάνει τις δουλειές του μοναχός. Και όπως έχει πει ο παππούς μας ο Δημοσθένης: «Δει δη χρημάτων, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων». Δηλαδή: «Πρέπει να έχεις χρήματα, γιατί, χωρίς αυτά, δεν θα γίνει ούτε ένα απ’ όλα όσα πρέπει να γίνουν».

Η λύση είναι η απόφαση να σχεδιάσουμε, να εφαρμόσουμε, να κατασκευάσουμε, να παράξουμε. Και όλα αυτά με πνεύμα παραγωγικότητας και οικονομίας. Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν και απαιτείται σωστή εκμετάλλευση των διαθέσιμων οικονομικών πόρων. Να καταστούμε παραγωγικοί και αυτεξούσιοι ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε άσχημες καταστάσεις. Και να προετοιμαζόμαστε γι’ αυτές.

Να παράγουμε, ώστε να έχουμε έσοδα. Να δημιουργήσουμε γραμμές παραγωγής, με τις κατάλληλες συμφωνίες και συμμαχίες. Η παραγωγικότητα και η οικονομική ανεξαρτησία αποτελούν εθνική απαίτηση και είναι πέραν σφαιρών επιρροής, παρεών και γειτονιών, αλλά και μαζί με αυτές, εφ’ όσον επιτυγχάνονται οι παραπάνω στόχοι. Ανήκουμε στην Ελλάδα, πρώτιστα, κύρια και αποκλειστικά. Η ένταξη σε σφαίρες επιρροής, παρέες και γειτονιές πρέπει να επιστρέφει στην πατρίδα τα ανάλογα οφέλη. Να πλησιάσουμε χώρες που παράγουν και να τις μιμηθούμε. Τεχνογνωσία και οικονομία κλίμακος. Μελέτη και παραγωγή. Εργατικότητα και σοβαρότητα. Περιορισμός εισαγωγών και αύξηση εξαγωγών.

Ιωάννης Τσαντίρης

Πηγές

Liberal.gr, youtube.com,https://www.topikifoni.gr/,Protothema.gr

newsit.gr

Βικιπαίδεια Λίμνη Κάρλα

Η ιδιαιτερότητα - η δυσκολία κατάσβεσης της φωτιάς στον Έβρο-- WWF Συνέντευξη Τύπου για τις φετινές δασικές πυρκαγιές-(video)

 Συνεχίζοντας να καίει για 15η μέρα, η καμένη έκταση στην τελευταία ανανέωση από την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus, ανήλθε στα 812.600 στρέμματα (έως την 29.08.2023, 12:03 τοπική ώρα).

Από τη συνολική καμένη έκταση των 812.600 στρεμμάτων, τα περίπου 650.000 στρέμματα κάηκαν το τριήμερο 21-23 Αυγούστου.

Με συνεχή δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, με δεκάδες πυροσβεστικά οχήματα διάσπαρτα σχεδόν στο σύνολο του νοτίου τμήματος του Νομού Έβρου, με επιχειρησιακό σχεδιασμό που ανά πάσα στιγμή χρήζει αναπροσαρμογής καθώς οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες διαφοροποιούνται αιφνιδιαστικά, το Πυροσβεστικό Σώμα για τέταρτη ημέρα επιδίδεται σ’ έναν εξουθενωτικό και άνισο αγώνα κατάσβεσης της ευμετάβλητης πυρκαγιάς που αφήνει στο πέρασμά της έντονο το αποτύπωμά της.

Η ιδιαιτερότητα της πυρκαγιάς και η δυσκολία της κατάσβεσης

«Είχαμε την ατυχία να εκδηλωθεί πάνω στα μελτέμια του Αυγούστου. Ο έντονος ξηρός αέρας, οι υψηλές θερμοκρασίες, η έντονη ξηρασία που απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού προκειμένου να σβήσει η καύσιμη ύλη που υπάρχει στο διάβα της φωτιάς, είναι χαρακτηριστικά που εντείνουν την εξάπλωση και την ένταση της πυρκαγιάς, δυσχεραίνοντας σε πολλές περιπτώσεις ή καθιστώντας απαγορευτική τη χρήση εναέριων μέσων». Ο δασάρχης Αλεξανδρούπολης, Γιώργος Πιστόλας σκιαγραφεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πυρκαγιάς με κύρια την επιθετικότητα και τις συνεχείς αλλαγές της κατεύθυνσής της που ενισχύονται από τους ισχυρούς ανέμους.

Το πρώτο μέτωπο εμφανίστηκε στη Μελία τα ξημερώματα του Σαββάτου αλλά διανύοντας σε σύντομο χρονικό διάστημα μία μεγάλη απόσταση συναντήθηκε και ενώθηκε στην Αισύμη με την πυρκαγιά του δάσους της Δαδιάς που εκδηλώθηκε το πρωί της Δευτέρας. «’Αρα μιλάμε για ένα ενιαίο μέτωπο της πυρκαγιάς με πολλές «γλώσσες» η κίνηση του οποίου συνήθως είναι νοτιοδυτικά. «Γλώσσα» σημαίνει ότι δεν είναι ένας ο κύριος άξονας της φωτιάς αλλά υπάρχουν και παράπλευροι άξονες οι οποίοι στην κορυφή τους έχουν τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, κινούνται λίγο δυτικά και αρκετά νότια προς τα κάτω. Ενωθήκανε και κατέληξαν πάνω από το νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης. Η κεφαλή έσβησε αλλά η ουρά και τα πτερύγια, τα πλευρικά τμήματα της πυρκαγιάς εξαπλώνονται. Η ουρά προς τα πίσω, τα πλευρικά συνήθως κινούνται αριστερά δεξιά, σ’ εμάς τώρα πάνε δυτικά. Αυτά είναι τα πάγια χαρακτηριστικά των πυρκαγιών που ενώνονται. Επίσης λόγω του αέρα δημιουργούνται πάρα πολλές κηλιδώσεις. Κηλιδώσεις είναι τα σημεία τα οποία καίγονται όταν πετάγεται μια καύτρα σε απόσταση 200-400 μέτρων δημιουργώντας μία νέα εστία και στη συνέχεια ένα νέο μέτωπο πυρκαγιάς».

Εξηγεί ότι «για τη δική μας περιοχή ενώ είχαμε μία πυρκαγιά που ήταν στο ύψος της Μελίας και νοτιότερα δημιουργώντας παράλληλες δεξιά-αριστερά πυρκαγιές, από ένα σημείο και μετά λόγω της έντασης του ανέμου πολλαπλασιάζονται σε έκταση και ένταση με γεωμετρική πρόοδο. Αυτό είναι το πρόβλημα που μας δημιουργεί η ένωση των δύο πυρκαγιών. Αρχίζει και δημιουργεί πάρα πολύ μεγάλη καμένη έκταση στην οποία εξελίσσεται η φωτιά».

Τα φλεγόμενα μέτωπα στο Δήμο Αλεξανδρούπολης

«Οι οικισμοί της Πλάκας, ο πρώην οικισμός της Αμφιθέας, Πυλαία-Κοίλα, τα Δίκελλα, η Μεσημβρία είναι τα μέτωπα της τέταρτης ημέρας. Το μεγαλύτερο μέτωπο είναι εντός του πευκοδάσους της Κίρκης, είναι σε εξέλιξη και κινείται είτε νότια είτε δυτικά προς τη Συκορράχη. Στην Κίρκη η φωτιά προέκυψε από τα πλευρά της κύριας πυρκαγιάς που ερχόταν από τη Δαδιά και την Αισύμη και ο οικισμός απειλείται άμεσα .

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΕΠΗΓΕΣ:https://www.citynow.gr/evros-oles-oi-kamenes-perioches-stin-akritiki-ellada/144202/,https://evrospost.gr/ ,https://dasarxeio.com/,youtube.com,

Όρος Γράμμος με τις ανέγγιχτες φυσικές ομορφιές

Ο Γράμμος είναι το τέταρτο υψηλότερο βουνό στην Ελλάδα μετά τον Όλυμπο, τον Σμόλικα και τον Βόρα, με την υψηλότερη κορυφή του «Τσούκα Πέτσικ» να φτάνει σε υψόμετρο 2.520μέτρων. Ο όγκος του βρίσκεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα και καταλαμβάνει το βορειοανατολικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, το νοτιοδυτικό του νομού Καστοριάς και ένα τμήμα της νοτιοανατολικής Αλβανίας. Ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου που καταλαμβάνει ολόκληρη την δυτική Ελλάδα.

Είναι σκεπασμένος από πυκνά δάση και από αυτόν ξεκινούν πολλά υδάτινα ρεύματα όπως ο Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος.

Εκεί βρίσκεται και το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, με εκθεσιακούς χώρους και ερευνητικές υποδομές, το οποίο έχει στόχο να αποτυπώσει το παρελθόν και να βοηθήσει στην κατανόησή του αλλά και παράλληλα να αναδείξει τον περιβαλλοντικό πλούτο του Γράμμου, εστιάζοντας στις δυνατότητες του παρόντος και στη δυναμική του μέλλοντος και θέτοντας στόχους ανάπτυξης με την προσοχή και ευαισθησία που δικαιούται αυτός ο ορεινός όγκος.

Ιστορικά, στον Γράμμο εκτυλίχθηκε κατά το 1948-1949 η τελική και σκληρότερη φάση του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, που οδήγησε στην οριστική ήττα του Δημοκρατικού Στρατού από τον Εθνικό Στρατό.



Οι λίμνες Αρρένες

Ένα από τα αξιοθέατα του Γράμμου είναι οι αλπικές λίμνες Αρρένες που βρίσκονται στην τοποθεσία Μουτσάλια και σε υψόμετρο 1.729μ. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σύμπλεγμα δύο μικρών αλπικών λιμνών που αποτελεί ένα από τα ομορφότερα αλλά και άγνωστα ορεινά υδάτινα οικοσυστήματα της Ελλάδας

Οι λίμνες Αρρένες ή Μουτσάλια όπως αναφέρονται πιο συχνά, κρύβονται μέσα σε ένα πυκνό δάσος οξιάς στη ρίζα της κορυφής του Γράμμου, την Επάνω Αρρένα με υψόμετρο 2.196 μ.

Το τοπίο είναι γαλήνιο, καταπράσινο και προσιτό για ελεύθερο κάπινγκ και πικ-νικ το καλοκαίρι, ποδήλατο βουνού και πεζοπορία.

Οι δύο λίμνες επικοινωνούν μεταξύ τους με ένα ρυάκι μήκους 60 μέτρων και είναι ρηχές. Το βάθος τους δεν ξεπερνά το ένα μέτρο ενώ ο βυθός τους καλύπτεται από μια πυκνή υδρόβια βλάστηση δίνοντας ένα όμορφο πράσινο χρώμα στα καθαρά νερά που τον χειμώνα παγώνουν.

Πλάι στις λίμνες υπάρχει μία πέτρινη πηγή με τρεχούμενο νερό που προσφέρει δροσερό και άσπιλο νερό που κατεβαίνει από το βουνό.

Η ονομασία των λιμνών προέρχεται από τη βλάχικη λέξη «μουτσάλι» που σημαίνει «βρεγμένο», ενώ η ονομασία Αρρένα προέρχεται από το επίσης βλάχικο και λατινικό, «arena», που σημαίνει «αμμουδερός τόπος».

Οι λίμνες Αρρένες έχουν σπουδαία οικολογική αξία. Στα διάφανα νερά τους ζουν σπάνια αμφίβια, όπως τρία είδη τριτώνων, τον αλπικό, τον κοινό και το λοφιοφόρο. Επίσης, στη περιοχή ζει ο κίτρινος βάτραχος και ο βάτραχος των ρυακιών, καθώς και η σαλαμάνδρα, η αμμόσαυρα και η αλπική οχιά, η οποία στον Γράμμο βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο εξάπλωσής της στον ευρωπαϊκό χώρο. Η περιοχή έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.



Λίμνη Γκιστόβα

Στον Γράμμο υπάρχει και η αλπική λίμνη Γκιστόβα, πρόκειται για την ψηλότερη και μεγαλύτερη σε έκταση αλπική λίμνη στην Ελλάδα. Το χειμώνα λόγω του υψόμετρου, παγώνει. Βρίσκεται σε υψόμετρο 2.350μ. στην κορυφογραμμή, ακριβώς στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Τέλος, ο Γράμμος είναι ένα βουνό με γλυκιά αγριάδα και ανέγγιχτες φυσικές ομορφιές. Οι πλαγιές του καλύπτονται από πανέμορφα πυκνά δάση με οξιές, έλατα και μαύρη Πεύκη, που οριοθετούν ξέφωτα και αλπικά λιβάδια με χαμηλή βλάστηση.

Αυτό το βουνό είναι ένας επίγειος παράδεισος για όσους αγαπούν τις ορεινές διαδρομές, το περπάτημα στη φύση και τις περιηγήσεις σε τόπους με ιστορία.

ΠΗΓΕΣ:https://el.wikipedia.org,https://orizontespress.gr/,https://kastoria365.gr/, youtube.com, 

Δέκα γνωστά Ελληνικά νησιά ανήκουν στο δίκτυο Natura2000

Τα ελληνικά νησιά είναι παγκοσμίως γνωστά για τον φυσικό πλούτο τους, τα πανέμορφα τοπία και τις απίστευτες παραλίες τους. Πολλά από αυτά, όμως, φιλοξενούν και σημαντικά οικοσυστήματα τα οποία δεν είναι μόνο εξαιρετικά όμορφα, αλλά προστατεύονται, επίσης, από το ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000.

Εάν είσαι φυσιολάτρης και φαν του οικοτουρισμού, οι περιοχές Natura των ελληνικών νησιών είναι τέλειοι προορισμοί για εσένα που σου αρέσει η εξερεύνηση. Πάρε το σακίδιο και τα κυάλια σου και ετοιμάσου για πεζΤα οπορίες, παρατήρηση πουλιών και άλλες περιπέτειες στα πιο ξεχωριστά οικοσυστήματα της Ελλάδας:

Οι υγρότοποι της Λέσβου
Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος
Νησάκι Ελαφονήσι, Κρήτη
Κόλπος του Λαγανά, Ζάκυνθος
Σαμοθράκη: όρος Φεγγάρι (Σάος) και ακτογραμμή
Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου
Ανατολική Αστυπάλαια και γειτονικές νησίδες
Νοτιοδυτική Ικαρία
Λίμνες Αλυκή και Χορταρολίμνη, Λήμνος
Βόρεια Χίος και Οινούσσες

1. Οι υγρότοποι της Λέσβου

Ο Κόλπος Καλλονής στη Λέσβο ανήκει στις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) του δικτύου Natura 2000. Περικλείει περίπου 25 υγρότοπους, κυρίως παράκτιους, που περιλαμβάνουν αλυκές, εκβολές μικρών ποταμών και χειμάρρων, καλαμιώνες, πευκοδάση, και ελαιώνες. Το έλος Ντίπι-Λάρσος, ο υγρότοπος Πολιχνίτου και οι υγρότοποι στην περιοχή των Βατερών είναι από τους πιο σημαντικούς στο νησί.

Στους υγροτόπους ζουν και αναπαράγονται περισσότερα από 250 είδη πτηνών, γι’ αυτό και είναι πόλος έλξης για φαν της παρατήρησης πουλιών. Εκεί θα συναντήσεις καστανόχηνες, αβοκέτες, καλαμοκανάδες, μαυροπελαργούς, λευκοπελαργούς, ροζ φλαμίνγκο, φαλαρίδες, πετροτριδίλες, λευκοτσικνιάδες, κύκνους κ.ά. Στην περιοχή θα βρεις επίσης μεγάλη ποικιλία σπάνιας χλωρίδας, όπως ορχιδέες και αυτοφυή φυτά.
+ Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου

Στο δυτικό τμήμα του νησιού, το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου αποτελεί επίσης περιοχή Natura 2000. Το μεγάλο αυτό πάρκο με απολιθωμένους κορμούς δέντρων 20 εκατ. ετών και εντυπωσιακούς ηφαιστειακούς γεωτόπους είναι προσβάσιμο μέσω ειδικά κατασκευασμένων μονοπατιών.

2. Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος

Το δυτικό τμήμα της Μήλου και τα νησάκια Αντίμηλος και Πολύαιγος αποτελούν σημαντικές Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την ορνιθοπανίδα, ενώ η Μήλος και η Αντίμηλος φιλοξενούν επίσης την ενδημική οχιά της Μήλου. Γι αυτό, τα μέρη αυτά παραμένουν ανέγγιχτα από την τουριστική ανάπτυξη.

Σε αυτήν την περιοχή του Natura 2000 ζει μια μεγάλη αποικία γερακιού Μαυροπετρίτη, αλλά και ο Σπιζαετός και πολλοί θαλασσοκόρακες. Πολλά μεταναστευτικά πτηνά, όπως ερωδιοί, ελόβια και ωδικά πτηνά χρησιμοποιούν, επίσης, την περιοχή ως σταθμό για να φάνε και να ξεκουραστούν, ενώ στην παραλία της Αχιβαδολίμνης διαχειμάζουν και υδρόβια πουλιά. Η Μήλος είναι επίσης ένα από τα λίγα νησιά των Κυκλάδων που είναι κατάλληλο για να ζευγαρώσει το νανοβουτηχτάρι και η πρασινοκέφαλη πάπια.
+ Κίμωλος και θαλάσσια περιοχή

Ένα τμήμα της Κιμώλου και της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ αυτής και της Πολυαίγου είναι επίσης περιοχή Natura. Εκεί ζουν μεγάλα αρπακτικά πτηνά, όπως αετοί και γεράκια, αλλά και η οχιά της Μήλου και η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus).

3. Το νησάκι Ελαφονήσι και η ακτογραμμή του, Κρήτη

Με 53 περιοχές Natura, η Κρήτη είναι ένα νησί με μεγάλη βιοποικιλότητα, αλλά και εξωπραγματική ομορφιά. Στα δυτικά, το κυρίως νησί χωρίζεται με μια λεπτή και ρηχή ακτογραμμή από το Ελαφονήσι, το νησάκι με την περίφημη παραλία με ροζ άμμο που αποτελεί και ένα από τα πιο ιδιαίτερα τοπία της Κρήτης.

Στους αμμόλοφους της νησίδας θα βρεις άλση με κέδρους καθώς και άλλα σπάνια ενδημικά είδη φυτών. Η χλωρίδα στο Ελαφονήσι περιλαμβάνει, επίσης, αμμοθινική βλάστηση, φρύγανα και θαμνώδεις ρεικότοπους. Εάν κοιτάξεις προσεκτικά τα βράχια στην παραλία, ίσως δεις την μικρή σαύρα της Κρήτης, την ενδημική ράτσα του νησιού.

4. Ο κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο

Αυτή η περιοχή Natura περιλαμβάνει τον κόλπο του Λαγανά και τις νησίδες Μαραθονήσι και Πελούζο στις νότιες ακτές της Ζακύνθου. Οι αμμώδεις παραλίες του Λαγανά είναι καίριας βιολογικής σημασίας για τη χελώνα Καρέτα: εκεί οι χελώνες φωλιάζουν και γεννάνε τα αυγά τους.

Ο υποβρύχιος χώρος του κόλπου του Λαγανά περιλαμβάνει, επίσης, σημαντικούς οικοτόπους με θαλάσσια λιβάδια, υφάλους κ.ά. Επιπλέον, η περιοχή του Λαγανά φιλοξενεί σημαντικά ενδημικά πτηνά, όπως κουκουβάγιες, γεράκια και γλάρους, αλλά και άλλα σημαντικά είδη, όπως δελφίνια και σπάνιες σαύρες.
5. Το όρος Φεγγάρι και η ακτογραμμή της Σαμοθράκης

Στο βόρειο Αιγαίο, το άγριο νησί της Σαμοθράκης είναι σχεδόν ολόκληρο μια περιοχή Natura. H Σαμοθράκη δεν έχει τουριστική ανάπτυξη, γι’ αυτό και η μεγάλη ποικιλομορφία των πτηνών του νησιού, όπως αρπακτικά πτηνά, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στην ανθρώπινη παρουσία.

Το όρος Φεγγάρι (ή Σάος) είναι ένα μοναδικό τοπίο με δάση βελανιδιών, πλατάνια, καταρράκτες, και μικρές λίμνες (βάθρες) που αποτελούν πόλο έλξης για κατασκηνωτές. Η βλάστησή του αποτελείται από ενδημικά και σπάνια είδη που δημιουργούν σημαντικούς οικοτόπους. Το υποθαλάσσιο περιβάλλον της ακτογραμμής του νησιού περιλαμβάνει εκτεταμένα θαλάσσια λιβάδια και υφάλους που φτάνουν σε βάθος 50 μέτρων.

Tip: σου αρέσει το κάμπινγκ και ο ύπνος κάτω από τα αστέρια; Δες, λοιπόν, την πρότασή μας με τα 4 καλύτερα νησιά του Αιγαίου για κάμπινγκ.
6. Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Αλοννήσου

Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Αλοννήσου στις Βόρειες Σποράδες είναι το πρώτο θαλάσσιο πάρκο στην Ελλάδα και μια από τις μεγαλύτερες προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές στην Ευρώπη. Σε αυτήν την περιοχή Natura κατοικούν πολλά ενδημικά και σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, καθώς και είδη υπό εξαφάνιση, όπως η μεσογειακή φώκια, που βρίσκει καταφύγιο και ζευγαρώνει στις σπηλιές του πάρκου. Επιπλέον, στην περιοχή λειτουργεί και κέντρο αποκατάστασης για τις φώκιες.

Το θαλάσσιο πάρκο στην Αλόννησο είναι, επίσης, σημαντικό για είδη που ζευγαρώνουν σε παράκτιους γκρεμούς και για μεταναστευτικά πουλιά, όπως ελόβια, αρπακτικά και ωδικά πτηνά. Στα μικρότερα νησάκια (Πιπέρι, Σκαντζούρα κ.ά.) υπάρχουν σπάνια είδη χλωρίδας, όπως πευκοδάση και πουρνάρια, αλλά και σημαντικοί βιότοποι για πουλιά, όπως ο γλάρος και ο Μαυροπετρίτης. Στο νησάκι της Γιούρας κατοικεί, επιπλέον, ένας απομονωμένος πληθυσμός αιγάγρων του είδους υπό εξαφάνιση Capra aegagrus dorcas.
7. Ανατολική Αστυπάλαια και γειτονικές νησίδες

Η ανατολική πλευρά της Αστυπάλαιας, που περιλαμβάνει και την πανέμορφη Χώρα του νησιού, και ένα σύμπλεγμα 12 γειτονικών ακατοίκητων νησίδων, όπως το Κουνούπι, η Οφιδούσα και ο Κουτσομύτης, ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000. Οι θαλάσσιες σπηλιές της περιοχής, όπως η Δρακοσπηλιά, βρίσκονται μερικώς κάτω από το νερό και είναι το ιδανικό καταφύγιο για τη μεσογειακή φώκια (Monachus monachus). Το θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής φιλοξενεί και ρινοδέλφινα και άλλα θηλαστικά, καθώς και την πράσινη χελώνα.

Στην περιοχή υπάρχουν πολλοί κολπίσκοι, βλάστηση που συναντάνται σε θαλάσσιους κρημνούς, ρυάκια και μαστιχόδεντρα! Στον βυθό θα συναντήσεις μια μεγάλη έκταση με θαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας και υφάλους.
8. Νοτιοδυτική Ικαρία

Η Iκαρία διαθέτει εκπληκτικά φυσικά τοπία. Το νοτιοδυτικό τμήμα της αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) του δικτύου Natura 2000.

Η περιοχή είναι σημαντική για το ζευγάρωμα αρπακτικών και για μεταναστευτικά πτηνά, όπως ο Σπιζαετός, ο Πετρίτης και το Χρυσογέρακο. Επίσης, φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία ερπετών και αμφιβίων, όπως η σαύρα της Ικαρίας και η όμορφη τιγρέ πεταλούδα Euplagia quadripunctaria. Όσο για τη βλάστησή της, στη νοτιοδυτική Ικαρία θα συναντήσεις σπάνια είδη φυτών, όπως το ποώδες Silene holzmannii.
9. Οι λίμνες Αλυκή και Χορταρολίμνη στη Λήμνο

Η λίμνη Αλυκή είναι μια λιμνοθάλασσα στην βορειοανατολική Λήμνο, ανατολικά του οικισμού Άγιος Αλέξανδρος. Μαζί με τη γειτονική υφάλμυρη Χορταρόλιμνη αποτελούν τους πιο σημαντικούς υγροτόπους του νησιού και προστατεύονται από το δίκτυο Natura 2000.

Περίπου 10.000 πουλιά κάνουν στάση σε αυτές τις λίμνες καθώς μεταναστεύουν νοτιότερα ή ξεχειμωνιάζουν εκεί, ενώ στην Αλυκή την άνοιξη θα συναντήσεις έναν σημαντικό πληθυσμό φλαμίνγκο. Οι συνθήκες της περιοχής ευνοούν επίσης τη διαβίωση της λιμνοχελώνας αλλά και της λιβελούλας του είδους Odonata, που είναι ένα από τα αρχαιότερα και ομορφότερα έντομα στον πλανήτη. Από τη χλωρίδα της περιοχής ξεχωρίζει ο εκπληκτικός θαλάσσιος ασφόδελος (ή κρίνος της θάλασσας).
10. Βόρεια Χίος και Οινούσσες


Το όρος Πελινναίο και η γύρω περιοχή του στη βόρεια Χίο, καθώς και οι γειτονικές Οινούσσες, ένα σύμπλεγμα από 9 μικρά νησιά, προστατεύονται από το Natura 2000. Φιλοξενούν μια ποικιλία οικοσυστημάτων με πολλά ενδημικά και σπάνια φυτά. Μερικοί από τους πιο αξιόλογους βιοτόπους της περιοχής είναι οι μεγάλες εκτάσεις με αειθαλή θαμνόδενδρα και φρύγανα, το πυκνό πευκοδάσος, τα υδατικά συστήματα, και τα μεγάλα λιβάδια της ενδοχώρας, καθώς και η εκτεταμένη υδάτινη περιοχή με λιβάδια ποσειδωνίας και υφάλους.

Η περιοχή αποτελεί, επιπλέον, σημαντικό τόπο ζευγαρώματος για το εξαιρετικά σπάνιο πτηνό «σμυρνοτσίχλονο». Εκεί διατηρούν τις φωλιές τους και η Γερακίνα, ο βραχυδάκτυλος αετός και ο Πετρίτης, που εμφανίζονται σε μεγάλους αριθμούς. Η βόρεια Χίος και οι Οινούσσες φιλοξενούν κι πολλά ερπετά και αποτελούν πέρασμα για έναν μεγάλο αριθμό μεταναστευτικών πουλιών κάθε χρόνο.

+ Tips για ασφαλή επίσκεψη στις περιοχές του Natura 2000

Συγκεντρώσαμε 5 χρήσιμες συμβουλές για να προστατεύεις τα πολύτιμα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τον εαυτό σου όταν επισκέπτεσαι τις περιοχές Natura των ελληνικών νησιών:Αντιμετώπιζε την άγρια ζωή με σεβασμό. Απόφυγε να αγγίξεις ή να ταΐσεις τα άγρια ζώα. Οι περιοχές αυτές είναι ανέγγιχτες, γι’ αυτό τα ζώα είναι ακόμα πιο ευαίσθητα στην ανθρώπινη παρουσία και παρέμβαση. Η αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους μπορεί να τα κάνει να εμπιστεύονται περισσότερο τους ανθρώπους ως πηγή τροφής και να τα θέσει σε κίνδυνο από επιθέσεις στο μέλλον.
Εάν αποφασίσεις να κάνεις μια ξενάγηση με οδηγό στην περιοχή, π.χ. ένα τουρ για παρατήρηση πουλιών, βεβαιώσου ότι ο οδηγός είναι επαγγελματίας και συμπεριφέρεται ηθικά προς τα ζώα. Τα άγρια ζώα δεν πρέπει να ενοχλούνται στο φυσικό τους περιβάλλον για την ψυχαγωγία των τουριστών.
Εάν είναι δυνατόν, χρησιμοποίησε μέσα μαζικής μεταφοράς για να φτάσεις στην προστατευόμενη περιοχή και, στη συνέχεια, μετακινήσου με τα πόδια ή με ποδήλατο. Τα μηχανοκίνητα οχήματα είναι πιθανόν να τρομάξουν τα ζώα και να βλάψουν τη χλωρίδα της περιοχής.

Βεβαιώσου ότι οι καιρικές συνθήκες είναι κατάλληλες για την επίσκεψή σου. Μπορεί να είναι επικίνδυνο να επισκεφτείς κάποιες περιοχές Natura, π.χ. τη λίμνη Αλυκή στη Λήμνο, όταν ο καιρός είναι βροχερός.
Μην αφήνεις το παραμικρό ίχνος πίσω! Φρόντιζε να μη ρυπαίνεις και να μην σπαταλάς νερό, απέφυγε το πλαστικό και ταξίδεψε μόνο με τα απαραίτητα. Όταν φεύγεις από την προστατευόμενη περιοχή, πρέπει να την αφήνεις όπως ακριβώς την βρήκες αρχικά! Ετοιμάσου να συνδεθείς με τη φύση και να εξερευνήσεις τους οικολογικούς θησαυρούς των ελληνικών νησιών. Επίλεξε το νησί ή τα νησιά που σε ενδιαφέρουν, φόρα τον εξοπλισμό σου και σάλπαρε με ακτοπλοϊκά εισιτήρια online από το Ferryhopper, 

ΠΗΓΗ:https://www.ferryhopper.com/el/,https://www.lesvosbirds.gr/el/ygrotopoi,https://www.gokimolos.gr/poliaigos/,//www.zanteisland.com/el/, https://www.fonitisxanthis.gr/2022,https://skopeloshotels.eu/el/,https://sight-being.com/,https://www.visitikaria.gr/gr/,http://www.wondergreece.gr/,https://commons.wikimedia.org/, youtube.com,