Σε μια ελατοσκέπαστη πλαγιά, στην Αρκαδία μοιάζει σαν να έχει ακουμπήσει για να ξεκουραστεί ένα χωριό διαφορετικό από τα άλλα. Ένα από τα πιο ορεινά χωριά της Πελοποννήσου που είναι κυριολεκτικά φωλιασμένο μέσα σε ένα ελατοδάσος. Όλα αυτά, λοιπόν, βρίσκονται σε ένα χωριό το οποίο αποκαλείται Χρυσοβίτσι.
Το ελατοσκέπαστο ελληνικό χωριό που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό
Το Χρυσοβίτσι, αυτό το ορεινό χωριό του Νομού Αρκαδίας είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.073 μέτρων σε αυτή την πανέμορφη ελατοσκέπαστη πλαγιά του Μαινάλου. Αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου και είναι ένας ιδανικός προορισμός για να ξεκινήσεις τις πρώτες αποδράσεις του φθινοπώρου αλλά και να προγραμματίσεις αυτές του χειμώνα. Πρόκειται για έναν ανακηρυγμένο παραδοσιακό οικισμό δυτικά της Τρίπολης και περίπου 20 χιλιόμετρα μακριά από αυτήν.
Όπου κι αν γυρίσεις το μάτι σου στο χωριό Χρυσοβίτσι, θα αντικρίσεις καταπράσινα τοπία και τη φύση να οργιάζει. Κάτι που συναντάς μεν σε πολλά μέρη της χώρας αλλά όχι με τη μορφή που είναι εκεί. Ίσως είναι το γεγονός ότι το χωριό αυτό είναι σαν να έχει για σκεπή τα έλατα. Ο οικισμός γίνεται ένα με τα δέντρα και το υπόλοιπο περιβάλλον, δηλαδή την πανίδα που ζει εκεί.
Το Χρυσοβίτσι, ένα από τα ξεχωριστά χωριά της Πελοποννήσου και η ιστορία του
Εκτός από όμορφο, το Χρυσοβίτσι είναι και ένα από τα πλέον ιστορικά χωριά όχι μόνο της Αρκαδίας αλλά ολόκληρης της Πελοποννήσου. Η ιστορία του, μάλιστα, είναι αιώνων καθώς θεωρείται ότι υπάρχει ως οργανωμένος οικισμός από τον 15ο αιώνα. Ιστορικά ευρήματα έδειξαν ότι το αποκαλούσαν επίσης Ξοβίτζι ή Ξωβίτσι ενώ κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης αποτέλεσε σημαντικό κέντρο δράσης και αντίστασης των επαναστατών του 1821.
Εξάλλου πολλοί αγωνιστές της Επανάστασης είχαν σαν γενέτειρά τους το Χρυσοβίτσι. Ένας από αυτούς ήταν ο ξακουστός Κουντάνης, ξάδερφος του Κολοκοτρώνη. Αν βρεθείς στο χωριό Χρυσοβίτσι, μην χάσεις την ευκαιρία να επισκεφθείς το Μουσείο Δασικής Ιστορίας Μαινάλου. Πρόκειται για το κτήριο που κάποτε λειτουργούσε σαν εργοστάσιο επεξεργασίας ξυλείας.
Στην κρίσιμη καμπή της εθνεγερσίας λοιπόν, όταν όλα έμοιαζαν χαμένα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης προσέφυγε στην Παναγία, ζητώντας βοήθεια. Η Παναγιά τον άκουσε. Και η φλόγα της επανάστασης ξαναφούντωσε στις ψυχές των ελλήνων. Δείτε πώς περιγράφει ο ίδιος τα απομνημονεύματά του το θαύμα που βίωσε. Με την ταπεινότητα ενός πραγματικού ήρωα, με την ορθολογική προσέγγιση ενός πραγματικού μαχητή:
«Έκατσα που εσκαπέτισαν με τα μπαϊράκια τους απεκατέβηκα κάτω. Ήταν μιά εκκλησία εις τον δρόμον, η Παναγία στο Χρυσοβίτσι, και το καθησιό μου ήτο όπου έκλαιγα την Ελλάς…Σίμωσα, έδεσα το άλογό μου σ’ ένα δένδρο, μπήκα μέσα και γονάτισα. Παναγία μου είπα από τα βάθη της καρδιάς μου και τα μάτια μου δάκρυσαν. Παναγία μου βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες να ψυχωθούν.
Έκανα το Σταυρό μου, ασπάσθηκα την εικόνα της, βγήκα από το εκκλησάκι, πήδηξα στο… άλογό μου και έφυγα. Σε λίγο μπροστά μου ξεπετάγονταν οχτώ αρματωμένοι, ο εξάδελφός μου ο Αντώνης Κολοκοτρώνης και επτά ανήψια του. – Κανείς δεν είναι στην Πιάνα, μου είπε ο Αντώνης. Ούτε στην Αλωνίσταινα. Είναι φευγάτοι. -Ας μη είναι κανείς αποκρίθηκα. Ο τόπος σε λίγο θα γιομίση παλικάρια… Ο Θεός υπέγραψε την λευτεριά της Ελλάδος και δεν θα πάρει πίσω την υπογραφή του»
21 χιλιόμετρα από την Τρίπολη ανηφορίζοντας το Μαίναλο και σε υψόμετρο 1070 μέτρα συναντάμε το ιστορικό χωριό Χρυσοβίτσι. Ένα χωριό μέσα στο βουνό με τα έλατα. Για το λόγο αυτό υπήρξε μεγάλο υλοτομικό κέντρο τον περασμένο αιώνα. Η ιστορία μας ξεκινάει το 1939 όπου στο χωριό κατασκευάζεται ένα μεγάλο εργοστάσιο ξυλείας, το πρώτο κρατικό εργοστάσιο επεξεργασίας ξύλου, που συνέχισε την λειτουργία του έως το 1972 όπου και κλείνει οριστικά. Από το 2010 στον ιστορικό αυτό χώρο δημιουργείται το Μουσείο Δασικής Ιστορίας Μαινάλου είναι μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της βιομηχανικής επανάστασης στον αρκαδικό χώρο και στη σημασία του Μαινάλου στην ιστορία του τόπου, ως κρησφύγετο και ορμητήριο των Αρκάδων της επανάστασης του ‘21 αλλά και την παροχή πρώτων υλών στην επιβίωση των κατοίκων και όχι μόνο.
Το μουσείο αξιοποιώντας τον μηχανολογικό εξοπλισμό του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου που συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε γι’ αυτό το σκοπό, ξαναζωντανεύει και εξηγεί για χάρη των επισκεπτών τη λειτουργία του παλαιού εργοστασίου. Επίσης παρουσιάζεται όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη λήψη, επεξεργασία και αξιοποίηση της ξυλείας από τον άνθρωπο κατά την εποχή λειτουργίας του πριστηρίου. Παράλληλα παρουσιάζεται η χλωρίδα και πανίδα του Μαινάλου, ο κύκλος ζωής του δάσους και προβάλλεται η οικολογική σημασία του δάσους, ενώ αναδεικνύεται ο ρόλος της επιστήμης της δασολογίας στην αειφορική διαχείριση του δασικού πλούτου.
Αξίζει να πούμε πως ήταν το πρώτο εργοστάσιο που έγινε το 1939 στο Χρυσοβίτσι της ορεινής Αρκαδίας. Την ίδια χρονιά λειτούργησαν κι άλλα τέτοια εργοστάσια, στην Αρτεμισία του Ταϋγέτου, στα Φουρνά της Ευρυτανίας, στο Περτούλι Τρικάλων και στα ορεινά του νομού Σερρών, τα οποία δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της προσπάθειας για την προστασία και την αξιοποίηση του δημόσιου δασικού πλούτου.
ΠΗΓΕΣ:https://www.gargalianoionline.gr/,https://www.arcadiaportal.gr/,https://wetravel.gr/, https://www.olympia.gr/, youtube.com,
Το Χρυσοβίτσι, αυτό το ορεινό χωριό του Νομού Αρκαδίας είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.073 μέτρων σε αυτή την πανέμορφη ελατοσκέπαστη πλαγιά του Μαινάλου. Αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου και είναι ένας ιδανικός προορισμός για να ξεκινήσεις τις πρώτες αποδράσεις του φθινοπώρου αλλά και να προγραμματίσεις αυτές του χειμώνα. Πρόκειται για έναν ανακηρυγμένο παραδοσιακό οικισμό δυτικά της Τρίπολης και περίπου 20 χιλιόμετρα μακριά από αυτήν.
Όπου κι αν γυρίσεις το μάτι σου στο χωριό Χρυσοβίτσι, θα αντικρίσεις καταπράσινα τοπία και τη φύση να οργιάζει. Κάτι που συναντάς μεν σε πολλά μέρη της χώρας αλλά όχι με τη μορφή που είναι εκεί. Ίσως είναι το γεγονός ότι το χωριό αυτό είναι σαν να έχει για σκεπή τα έλατα. Ο οικισμός γίνεται ένα με τα δέντρα και το υπόλοιπο περιβάλλον, δηλαδή την πανίδα που ζει εκεί.
Το Χρυσοβίτσι, ένα από τα ξεχωριστά χωριά της Πελοποννήσου και η ιστορία του
Εκτός από όμορφο, το Χρυσοβίτσι είναι και ένα από τα πλέον ιστορικά χωριά όχι μόνο της Αρκαδίας αλλά ολόκληρης της Πελοποννήσου. Η ιστορία του, μάλιστα, είναι αιώνων καθώς θεωρείται ότι υπάρχει ως οργανωμένος οικισμός από τον 15ο αιώνα. Ιστορικά ευρήματα έδειξαν ότι το αποκαλούσαν επίσης Ξοβίτζι ή Ξωβίτσι ενώ κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης αποτέλεσε σημαντικό κέντρο δράσης και αντίστασης των επαναστατών του 1821.
Εξάλλου πολλοί αγωνιστές της Επανάστασης είχαν σαν γενέτειρά τους το Χρυσοβίτσι. Ένας από αυτούς ήταν ο ξακουστός Κουντάνης, ξάδερφος του Κολοκοτρώνη. Αν βρεθείς στο χωριό Χρυσοβίτσι, μην χάσεις την ευκαιρία να επισκεφθείς το Μουσείο Δασικής Ιστορίας Μαινάλου. Πρόκειται για το κτήριο που κάποτε λειτουργούσε σαν εργοστάσιο επεξεργασίας ξυλείας.
Στην κρίσιμη καμπή της εθνεγερσίας λοιπόν, όταν όλα έμοιαζαν χαμένα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης προσέφυγε στην Παναγία, ζητώντας βοήθεια. Η Παναγιά τον άκουσε. Και η φλόγα της επανάστασης ξαναφούντωσε στις ψυχές των ελλήνων. Δείτε πώς περιγράφει ο ίδιος τα απομνημονεύματά του το θαύμα που βίωσε. Με την ταπεινότητα ενός πραγματικού ήρωα, με την ορθολογική προσέγγιση ενός πραγματικού μαχητή:
«Έκατσα που εσκαπέτισαν με τα μπαϊράκια τους απεκατέβηκα κάτω. Ήταν μιά εκκλησία εις τον δρόμον, η Παναγία στο Χρυσοβίτσι, και το καθησιό μου ήτο όπου έκλαιγα την Ελλάς…Σίμωσα, έδεσα το άλογό μου σ’ ένα δένδρο, μπήκα μέσα και γονάτισα. Παναγία μου είπα από τα βάθη της καρδιάς μου και τα μάτια μου δάκρυσαν. Παναγία μου βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες να ψυχωθούν.
Έκανα το Σταυρό μου, ασπάσθηκα την εικόνα της, βγήκα από το εκκλησάκι, πήδηξα στο… άλογό μου και έφυγα. Σε λίγο μπροστά μου ξεπετάγονταν οχτώ αρματωμένοι, ο εξάδελφός μου ο Αντώνης Κολοκοτρώνης και επτά ανήψια του. – Κανείς δεν είναι στην Πιάνα, μου είπε ο Αντώνης. Ούτε στην Αλωνίσταινα. Είναι φευγάτοι. -Ας μη είναι κανείς αποκρίθηκα. Ο τόπος σε λίγο θα γιομίση παλικάρια… Ο Θεός υπέγραψε την λευτεριά της Ελλάδος και δεν θα πάρει πίσω την υπογραφή του»
21 χιλιόμετρα από την Τρίπολη ανηφορίζοντας το Μαίναλο και σε υψόμετρο 1070 μέτρα συναντάμε το ιστορικό χωριό Χρυσοβίτσι. Ένα χωριό μέσα στο βουνό με τα έλατα. Για το λόγο αυτό υπήρξε μεγάλο υλοτομικό κέντρο τον περασμένο αιώνα. Η ιστορία μας ξεκινάει το 1939 όπου στο χωριό κατασκευάζεται ένα μεγάλο εργοστάσιο ξυλείας, το πρώτο κρατικό εργοστάσιο επεξεργασίας ξύλου, που συνέχισε την λειτουργία του έως το 1972 όπου και κλείνει οριστικά. Από το 2010 στον ιστορικό αυτό χώρο δημιουργείται το Μουσείο Δασικής Ιστορίας Μαινάλου είναι μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της βιομηχανικής επανάστασης στον αρκαδικό χώρο και στη σημασία του Μαινάλου στην ιστορία του τόπου, ως κρησφύγετο και ορμητήριο των Αρκάδων της επανάστασης του ‘21 αλλά και την παροχή πρώτων υλών στην επιβίωση των κατοίκων και όχι μόνο.
Στο μουσείο λειτουργούν εκθέσεις εργαλείων και πρακτικών υλοτόμησης και επεξεργασίας του ξύλου. Αναβιώνει έτσι μια ολόκληρη σελίδα της Αρκαδίας. Γίνονται επίσης περιβαλλοντολογικά σεμινάρια ευαισθητοποίησης του κοινού στο ζήτημα της προστασίας του δάσους και της ορθολογικής χρήσης των πρώτων υλών.
Αξίζει να πούμε πως ήταν το πρώτο εργοστάσιο που έγινε το 1939 στο Χρυσοβίτσι της ορεινής Αρκαδίας. Την ίδια χρονιά λειτούργησαν κι άλλα τέτοια εργοστάσια, στην Αρτεμισία του Ταϋγέτου, στα Φουρνά της Ευρυτανίας, στο Περτούλι Τρικάλων και στα ορεινά του νομού Σερρών, τα οποία δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της προσπάθειας για την προστασία και την αξιοποίηση του δημόσιου δασικού πλούτου.
Το εργοστάσιο, στο Χρυσοβίτσι Μαινάλου, με την ατμομηχανή που είχε για να δίνει κίνηση στα μηχανήματά του, παράλληλα με το σκοπό που δημιουργήθηκε έδινε ηλεκτρικό ρεύμα στο χωριό. Το Χρυσοβίτσι ήταν το μοναδικό χωριό της Πελοποννήσου που είχε ρεύμα από το 1940. Στα υπόλοιπα χωριά της περιφέρειας το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε τουλάχιστον 25 χρόνια αργότερα.
ΠΗΓΕΣ:https://www.gargalianoionline.gr/,https://www.arcadiaportal.gr/,https://wetravel.gr/, https://www.olympia.gr/, youtube.com,
