Η επείγουσα σημασία που έχουν συντονισμένες δράσεις φορέων πολιτείας, επιχειρήσεων και πολιτών στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων είναι αναγνωρισμένη από την διεθνή κοινότητα[1][2][3]. Ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα απαιτεί βαθιές αλλαγές στη νοοτροπία και την συμπεριφορά μας. Ειδικά στην Ελλάδα, λόγω τόσο γεωγραφικής θέσης όσο και του μοντέλου ανάπτυξης, είναι αυξημένη η επιτακτικότητα ανάδειξης και αντιμετώπισης των θεμάτων που προκύπτουν τα οποία είναι ως επί το πλείστον πολυ-επίπεδα. Επιλογές που λαμβάνονται τώρα επηρεάζουν την μέσο-μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της χώρας τόσο ως συνεκτική κοινωνία όσο και ως υγιής οικονομία.
Η «διαμάχη» μεταξύ ανάπτυξης και βιωσιμότητας είναι ακριβώς ένας τέτοιος τομέας, του οποίου μάλιστα η σημασία θα αυξάνει χρόνο με χρόνο, ανεξάρτητα από μεμονωμένες ενέργειες επί μέρους χωρών μιας και το ζήτημα είναι παγκοσμίου κλίμακας. Η «Πρωτοβουλία για τη Δημοσιογραφία» θεωρεί πως θέματα Κλιματικής Κρίσης και Βιώσιμης Ανάπτυξης έχουν υπαρξιακή σημασία αλλά μέχρι στιγμής το κοινό και η Πολιτεία δεν έχει δείξει σημάδια οτι το συνειδητοποιεί στο επίπεδο που αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.
Έχοντας τη δυνατότητα να αντλεί από ένα pool έμπειρων ερευνητών αλλά και νέων δημοσιογράφων και έχοντας συλλέξει τεχνογνωσία σε σύνθετες δημοσιογραφικές ενέργειες όπως το «Παρατηρητήριο για το Μάτι» και ενέργειες κινητοποίησης και καταγραφής όπως το Yourstory (Παραδείγματος χάριν, με το έργο YourStory@Melissa), η «Πρωτοβουλία για τη Δημοσιογραφία» είναι στην ιδανική θέση να αναδείξει θέματα καθολικού ενδιαφέροντος αλλά χαμηλής μέχρι στιγμής επιδραστικότητας σε μια κοινωνία η οποία έχει ανάγκη από ουσιαστική ενημέρωση.
Στην πράξη, το πρόγραμμα «Βιώσιμες Κυκλάδες» πρόκειται για μία έρευνα με ορίζοντα 18 μηνών (με προοπτική επέκτασης) το περιεχόμενό της οποίας θα είναι διαθέσιμο, καθώς παράγεται, στο κοινό και στα Μέσα για αναδημοσίευση. Ταυτόχρονα, τακτικές οργανωμένες ενέργειες εμπλοκής των κατοίκων θα βοηθήσουν στο να αναδειχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα θέματα που αφορούν την τοπική κοινωνία και κατά προέκταση τα γενικότερα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης που αφορούν τον γενικότερο πληθυσμό. Με ρεπορτάζ, συνεντεύξεις και αφιερώματα, οι «Βιώσιμες Κυκλάδες» θα παρακολουθούν, καταγράφουν και θα προβάλλουν χειμώνα-καλοκαίρι πως αντιμετωπίζονται θέματα περιβάλλοντος, ανάπτυξης και φέρουσας ικανότητας από την τοπική κοινωνία, τους οικονομικούς παράγοντες, την αυτοδιοίκηση και την κεντρική κυβέρνηση.
Η ΑΜΚΕ «Πρωτοβουλία για τη Δημοσιογραφία» πραγματοποίησε εκδήλωση με θέμα «Βιώσιμες Κυκλάδες: Από τη θεωρία στην πράξη» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με την παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας και εκπροσώπων των Κομμάτων.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε συζήτηση για τα οφέλη και τους κινδύνους του τουρισμού, με εστίαση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το νησιωτικό σύμπλεγμα του Νοτίου Αιγαίου στην εποχή του υπερτουρισμού, μεταξύ του Γιώργου Βερνίκου, Γ.Γ. του ΣΕΤΕ και του Δημήτρη Καραβέλλα, Γεν.Δ/ντή της WWF Ελλάς, με συντονιστές τους δημοσιογράφους Γιάννη Παλαιολόγο και Τάσο Τέλλογλου.
Ο κ. Γιώργος Βερνίκος, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής:
Το 2023 επιβεβαίωσε ότι ο ελληνικός τουρισμός αποτελεί την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας με 34 εκατ. αφίξεις και άμεσο εισπραττόμενο συνάλλαγμα 20,5 δισ. ευρώ. Και πράγματι, ο ελληνικός τουρισμός, μαζί με τη ναυτιλία και τις εξαγωγές, αποτελούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας για τη διατήρηση του βιοτικού μας επιπέδου και συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη πολλών άλλων τομέων της οικονομίας.
Ο τουρισμός σαν οικονομική δραστηριότητα βαδίζει χέρι-χέρι με το περιβάλλον, την πολιτισμική μας κληρονομιά, την τοπική παραγωγικότητα και την ταυτότητα των προορισμών.
Ήρθε η ώρα που η κοινωνία των πολιτών, περιλαμβανομένων των ΜΚΟ -ιδιαίτερα των περιβαλλοντικών- και των κοινωνικών εταίρων, να ενώσουμε σε μία κοινή κατεύθυνση τις φωνές μας και την πίεση για ρεαλιστικά μέτρα, που θ’ αντιμετωπίζουν τις άμεσες προκλήσεις με κορυφαία την κλιματική αλλαγή, αλλά και την υιοθέτηση πρακτικών που προαπαιτούνται για μία βιώσιμη ανάπτυξη.
Επί χρόνια προσπαθούμε να πείσουμε για πολιτικές πρωτοβουλίες, αλλά κυρίως την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον επιχειρηματικό κόσμο, να έχουν στο νου τους ότι η ανάπτυξη όλων των επιπέδων, περιλαμβανομένου και του τουριστικού προϊόντος, πρέπει να βασίζεται στην κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό είναι ένα θέμα όχι μόνο δεοντολογικά και ηθικά απαραίτητο στον πλανήτη για τις επόμενες γενιές, αλλά πλέον σημαντικότατο για τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος γιατί αποτελεί και συνειδητή επιλογή των σημερινών καταναλωτών και ταξιδιωτών. Η διαμόρφωση ενός βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνου τουριστικού προϊόντος αποτελεί μονόδρομο, αν θέλουμε ο ελληνικός τουρισμός να συνεχίσει τη θετική του πορεία και το brand «Ελλάδα» να διατηρηθεί στην κορυφή.
Επί χρόνια προσπαθούμε να πείσουμε για πολιτικές πρωτοβουλίες, αλλά κυρίως την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον επιχειρηματικό κόσμο, να έχουν στο νου τους ότι η ανάπτυξη όλων των επιπέδων, περιλαμβανομένου και του τουριστικού προϊόντος, πρέπει να βασίζεται στην κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό είναι ένα θέμα όχι μόνο δεοντολογικά και ηθικά απαραίτητο στον πλανήτη για τις επόμενες γενιές, αλλά πλέον σημαντικότατο για τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος γιατί αποτελεί και συνειδητή επιλογή των σημερινών καταναλωτών και ταξιδιωτών. Η διαμόρφωση ενός βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνου τουριστικού προϊόντος αποτελεί μονόδρομο, αν θέλουμε ο ελληνικός τουρισμός να συνεχίσει τη θετική του πορεία και το brand «Ελλάδα» να διατηρηθεί στην κορυφή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι απ’ όλες τις Περιφέρειες της χώρας μας, η Περιφέρεια του Ν. Αιγαίου είναι η μόνη Περιφέρεια που παρουσιάζει αύξηση πληθυσμού την τελευταία δεκαετία κατά περίπου 6%. Παρόλο που ο πληθυσμός στα νησιά μας υπολείπεται ακόμα κατά πολύ από τους προηγούμενους κύκλους οικονομικής ανάπτυξης -όπου είχαμε πολύ μεγαλύτερους πληθυσμούς- ενδεικτικά αναφέρω ότι το Καστελόριζο στις αρχές του 20ου αιώνα είχε 12-14.000 μόνιμους κατοίκους και σήμερα έχει 594 και η ίδια περίπου αναλογία ισχύει για όλα τα μικρά νησιά. Ακόμα και η Σίφνος πριν 100 χρόνια είχε το διπλάσιο πληθυσμό απ’ όσο έχει σήμερα.
Ενόψει βέβαια της τουριστικής περιόδου υπάρχουν θέματα προς συζήτηση, όπως η «φέρουσα ικανότητα» των νησιών και ο υπερτουρισμός. Τα θέματα αυτά όταν τίθενται μονοθεματικά δεν βοηθάνε στο ν’ αντιληφθεί κανείς την πραγματική διάστασή τους. Συγκεκριμένα, το θέμα της «φέρουσας ικανότητας», όπως την προσδιορίζει η νομοθετική βάση των διατάξεων του Νόμου 4964/2022, είναι διαφορετικό απ’ ότι χρησιμοποιείται συνήθως στην αρθρογραφία από μη ειδικούς. Στην πραγματικότητα, όλες οι επιμέρους περιοχές της χώρας μας υπολείπονται κατά πολύ από τους δείκτες που είναι υπό διαμόρφωση βάσει του νόμου για τα όρια της «φέρουσας ικανότητας», σε σύγκριση πάντα με παρόμοιους προορισμούς. Επίσης τα έργα υποδομής και η τεχνολογία αυξάνουν, σε κάθε περίπτωση, συγκεκριμένους δείκτες της «φέρουσας ικανότητας».
Για τον υπερτουρισμό, μία παρενέργεια που απασχολεί ιδιαίτερα πετυχημένους τουριστικούς προορισμούς και τις τοπικές κοινωνίες, υπάρχει γόνιμη συζήτηση για τους περιορισμούς που πρέπει να τεθούν με βάση τη διεθνή εμπειρία, την αποφυγή λαθών, τη βελτίωση των υποδομών και τη σωστή διαχείριση του προορισμού. Δεν θα κουραστώ βέβαια να επαναλαμβάνω σε όλους τους τόνους ότι βασικά θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως η διαχείριση του νερού, των απορριμμάτων, της αποχέτευσης, κλπ., έχουν σχέση με την παιδεία, την αγωγή, τη δημόσια υγεία, τη νομιμότητα και την κοινή λογική. Και πραγματικά θλίβομαι όταν συναντώ τοπικές κοινωνίες που δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει τις βασικές αυτές αρχές βιωσιμότητας ή την πλήρη ανεπάρκεια κρατικών υπηρεσιών κάθε επιπέδου για τα αυτονόητα.
Θέλουμε να επιβραβεύουμε κάθε βαθμίδα μετασχηματισμού σύμφωνα με διεθνή πρότυπα με βάση τη δέσμευση, τη μέτρηση, τη στοχοθέτηση, τη δημιουργία αλυσίδας αξίας και την αριστεία. Ενισχύουμε στρατηγικούς δείκτες επιχειρηματικότητας με βάση τη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα, τη διαχείριση κινδύνων, την ενίσχυση φήμης δημιουργίας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, στοχεύοντας να ενισχύσουμε τα κρίσιμα χαρακτηριστικά βιώσιμης λειτουργίας των επιχειρήσεων.
tornosnews.gr
ΠΗΓΕΣ:https://journalisminitiative.gr/posts/sustainable-cyclades-project/.youtube.com,https://www.mykonosvoice.gr/news/viosimes-kyklades-apo-ti-theoria-stin-praxi/, -,pinterest.com
